ORIGINAL_ARTICLE
بررسی راهکارهای ساماندهی و تمرکززدایی از تهران و طراحی الگوی بهینه
چکیده
روند راهکارها و راهبردهای بیانشده برای حل مسائل و مشکلات تهران بعد از طی مراحل مختلف به قانون امکانسنجی مرکز اداری و سیاسی کشور و ساماندهی و تمرکززدایی از تهران رسیده است. هدف این پژوهش پرداختن به مادة 1 این قانون و طراحی الگوی ساماندهی و تمرکززدایی از تهران است. روش این پژوهش توصیفی- تحلیلی و از نوع کاربردی است. جمعآوری دادهها نیز با استفاده از منابع کتابخانهای- اسنادی و روش پیمایشی انجام گرفته است. نتایج نشان داد، باید بخش اول این قانون را کنار گذاشت و راهکارهای ساماندهی و تمرکززدایی را جایگزین کرد. همچنین، نتایج نشان داد اجرانکردن دقیق قوانین موجود در زمینة تمرکززدایی و ساماندهی، نگاه نقطهای به تهران و درنظرنگرفتن منطقة شهری بهعنوان یک کل واحد، بیتوجهی به ابعاد مسئلهدار تمرکز (ابعاد اقتصادی) و عدم پیگیری همزمان سیاستهای ساماندهی و تمرکززدایی، باعث شده است سیاستهای ساماندهی و تمرکززدایی کماثر شود. در همین زمینه، ابتدا فهرستی از راهکارها از پژوهشهای پیشین استخراج و با بهکارگیری روش دلفی غربالگری شد و با ترکیب راهکارهای پیشین و نظر اعضای پانل دلفی، 30 راهکار اصلی در قالب الگوی ساماندهی و تمرکززدایی از تهران توسط اعضای پانل تأیید شد.
https://jtcp.ut.ac.ir/article_59142_0856e3a74046e906f5bb292d1fd9405f.pdf
2016-03-20
1
34
10.22059/jtcp.2016.59142
تمرکززدایی
تمرکزگرایی
تهران
ساماندهی
کرامت اله
زیاری
zayyari@ut.ac.ir
1
استاد، دانشکدۀ جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
LEAD_AUTHOR
باقر
فتوحی مهربانی
bagerfotohi@yahoo.com
2
دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکدة جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
AUTHOR
حسین
فرهادی خواه
farhadikhah@yahoo.com
3
دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکدة جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
AUTHOR
. ابراهیمزاده، عیسی، موسوی، میرنجف و باقری کشکولی، علی (1395). بررسی میزان تأثیرگذاری جابهجایی برخی از کارکردهای شهر تهران در ساماندهی وضعیت پایتخت در ایران. فصلنامة ژئوپلیتیک، سال 12، شمارة 1، صفحات 165-136.
1
2. بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران (1394). آمار کل ماندة تسهیلات و سپردههای ریالی و ارزی بانکها و مؤسسة اعتبارى توسعه بهتفکیک استانی (94-1385). برگرفته از http://www.cbi.ir/simplelist/6068.aspx.
2
3. برنامة رویداد (1393). نظر مخالفان و موافقان انتقال پایتخت. ایران: شبکة خبر.
3
4. پایگاه صوتی، تصویری و خبری ادارة کل مجلس (1393). مخالفان و موافقان انتقال پایتخت. ایران: شبکة اول سیما.
4
5. جعفری، داود، باباجانی، جعفر و کریمی اسبوئی، سمانه (1392). ارزیابی پایداری منابع مالی و درآمدی شهرداری تهران. فصلنامة اقتصاد و مدیریت شهری، دورة 2، شمارة 7، صفحات 34-15.
5
6. چشمانداز نقش ملی و فراملی تهران (1384). وزارت مسکن و شهرسازی، مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران. مطالعات فرادست طرح جامع تهران
6
7. حافظنیا، محمدرضا (1391). جغرافیای سیاسی ایران. چاپ پنجم. تهران: انتشارات سمت.
7
8. حبیبنژاد، سید احمد (1389). بررسی حقوقی شوراهای اسلامی شهر در پرتو اصول تمرکززدایی. حقوق اسلامی (فقه و حقوق)، دورة 5، شمارة 20، صفحات 132-111.
8
9. حسینی داورانی، سید عباس (1392). انتقال پایتخت تلاشی برای پاککردن صورت مسئله. ماهنامة تراز (18).
9
10. خالو باقری، مهدیه (1391). رویارویی با نابرابری فضایی ضمن بهکارگیری برنامهریزی مبتنی بر ارتقای کیفیت زندگی (مورد مطالعه: منطقة 13 شهر تهران). فصلنامة اقتصاد و مدیریت شهری، دورة 1، شمارة 1، صفحات 67-49.
10
11. دانشگاه تربیت مدرس (1393). مجموعه مقالات همایش تمرکززدایی و ساماندهی پایتخت.
11
12. داودی، سید مجید (1389). امکانسنجی جابهجایی و انتقال مراکز سیاسی، اداری و اقتصادی پایتخت به خارج از تهران (بررسی مقدماتی موضوع). تهران.
12
13. رضایی، رحیم، تابدیق، حسن اف و قاسم اوغلی، صالحنقی (۱۳۹۰). بررسی و تحلیل سیاستهای تمرکززدایی از کلانشهر تهران با نگاهی به برنامة پنجم توسعة انتقال سازمانها وزارتخانهها و کارمندان از تهران. یازدهمین کنگره جغرافیدانان ایران، تهران، انجمن جغرافیایی ایران، دانشگاه شهید بهشتی.
13
14. رضوانی، محمدرضا (1389). شهر گریزی و چشمانداز تمرکززدایی در شهر تهران. نشریة مدیریت شهری، دورة 8، شمارة 25، صفحات 62-49.
14
15. رضویان، محمدتقی (1383). تمرکززدایی در کشورهای درحالتوسعه و ایران. چاپ دوم. تهران: انتشارات شروین.
15
16. رمضان علی، فتاح و سلطانی، فاطمه (1391). چگونگی کاربرد قوانین و مقررات برای سامانبخشی صنایع و مشاغل شهر. شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهر تهران. برگرفته از http://samandehi.tehran.ir/Default.aspx?tabid=73&language=fa-IR.
16
17. رهنمایی، محمدتقی و شاهحسینی، پروانه (1391). فرایند برنامهریزی شهری در ایران. چاپ نهم. تهران: انتشارات سمت.
17
18. زیاری، کرامتاله (1389). برنامهریزی شهرهای جدید. چاپ دوازده. تهران: انتشارات سمت.
18
19. ساداتی میانایی، سیدضیا و نعمتی کشتلی، رمضان (1393). تحلیل انتقال پایتخت ایران با استفاده از مدلهای چندمعیاره. فصلنامة مطالعات برنامهریزی شهری، دورة 2، شمارة 6، صفحات 125-103.
19
20. سامتی، مرتضی، فرهمند، شکوفه و موسوی، مریمالسادات (1393). تحلیل اثرات تمرکززدایی مالی بر ارتباط متقابل رشد و توزیع عادلانة منابع مالی در استانهای ایران (1386-1380). فصلنامة پژوهشهای اقتصادی، دورة 14، شمارة 3، صفحات 22-1.
20
21. شکری، نادر (1393). مجموعة قوانین و مقررات مورد عمل شهرداری، ساماندهی صنایع و مشاغل. تهران: نشر شهر.
21
22. شکویی، حسین (1387). دیدگاههای نو در جغرافیای شهری. چاپ دوازده، تهران: انتشارات سمت.
22
23. شیخی، مسعود (1389). ساماندهی بافت فرسودة شهری (مطالعة موردی: محلة امامزاده یحیی تهران). پایاننامة کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیتمعلم.
23
24. شیرودی، مرتضی (1387). تمرکز و توسعة سیاسی در تاریخ معاصر ایران (مقایسة دو مقطع مشروطه و انقلاب اسلامی). مطالعات انقلاب اسلامی، دورة 4، شمارة 13، صفحات 83-49.
24
25. طرح جامع درآمدهای پایدار و سایر منابع مالی شهرداری تهران (1386). مصوبة شورای اسلامی شهرداری تهران، معاونت مالی و اداری، ادارة کل تشخیص و وصول درآمد.
25
26. عبودی، ادریس، محمدی، معصومه، بابامیری، رنگین و محمدی (۱۳۹۱). بررسی راهکارهای ساماندهی سکونتگاههای غیررسمی در ایران. اولین همایش منطقهای معماری و شهرسازی، سقز، مرکز آموزش عالی علمی کاربردی سقز.
26
27. قطب علمی جغرافیای سیاسی (1393). همایش بررسی مسئلة انتقال پایتخت. دانشگاه تربیت مدرس.
27
28. کمانرودی کجوری، موسی (1392). آسیبها و راهکارهای قانونی-اجرایی تملک املاک واقع در طرحهای ساماندهی بافت فرسودة شهر تهران. مدیریت شهری، دورة 11، شمارة 31، صفحات 255-241.
28
29. لطیفی، غلامرضا و علیرضا، سامانی (1388). ضرورت و چالشهای تغییر پایتخت در ایران. نشریة سپهر (سازمان جغرافیایی)، سال 17، شمارة 70، صفحات 64-59.
29
30. نظرات مسئولین و کارشناسان در مورد انتقال پایتخت (1392). ماهنامة حملونقل و توسعه (77).
30
31. مجلسی، فریدون (1389). معادلة چندمجهولی انتقال پایتخت. فصلنامة مهندس مشاور (48).
31
32. محمدپورزرندی، حسین، هاشمی، سیدمناف و طاهرخانی، حبیباله (۱۳۸۶). طرح جامع درآمدهای پایدار شهرداری تهران. پنجمین کنفرانس بینالمللی مدیریت، تهران، گروه پژوهشی آریانا.
32
33. محمودی، محمود، زمردیان، غلامرضا و آقایی، مرتضی (1390). بررسی عوامل مربوط به درآمدهای پایدار شهرداری تهران و اولویتبندی آنها. مدیریت شهری، دورة 9، ویژهنامه، صفحات 275-259.
33
34. مرتضوی، مهدی (1392). مدیریت محلی و حکمروایی شهری با نگاهی به ساختار مدیریت شهری ژاپن، کرة جنوبی، ترکیه و فرانسه، تهران. مرکز مطالعات و برنامهریزی شهر تهران، صفحات 22-21.
34
35. حیدری، مرتضی (1393). مخالفان و موافقان انتقال پایتخت. ایران: برنامة مناظره شبکة اول سیما.
35
36. مرکز آمار ایران (1394). سرشماریهای نفوس و مسکن.
36
37. مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی (1394). سامانة قوانین به آدرس http://rc.majlis.ir/fa/law/search.
37
38. مرکز مطالعات تکنولوژی، دانشگاه علم و صنعت (1393). مجموعة گزارش بررسی راهکارهای تمرکززدایی از تهران- بخش اول. تهران: دانشگاه علم و صنعت.
38
39. مشکینی، ابوالفضل، سجادی، ژیلا، دیندوست، جواد و تفکری، اکرم (1390). ساماندهی سکونتگاههای غیررسمی با شیوة توانمندسازی - نمونة موردی باقرشهر - محلة باباجعفری-. تحقیقات جغرافیایی، دورة 3، شمارة 26، صفحات 123–48.
39
40. معاونت خدمات شهری شهرداری تهران، شرکت ساماندهی مشاغل و صنایع شهر تهران (1391). راهنمای گردش کار امور مربوط به بند 20 مادة 55، قانون شهردارها.
40
41. موسوی، میرنجف و باقری کشکولی، علی (1394). تحلیل جغرافیایی پیامدهای اجتماعی و اقتصادی جابهجایی پایتخت در ایران. فصلنامة ژئوپلیتیک، سال 11، شمارة 1، صفحات 227-195.
41
42. میرحیدر، دره (1381). مبانی جغرافیای سیاسی. تهران: انتشارات سمت.
42
43. نظریان، اصغر و رحیمی، محمد (1390). تحلیل الگوی مدیریتی شهر تهران. پژوهشهای جغرافیای انسانی، دورة 44، شمارة 81، صفحات 126-111.
43
44. نهاد برنامهریزی توسعة شهری تهران (1388). نشست تخصصی پیرامون موضوع انتقال پایتخت. مجله منظر.
44
45. واحدیان بیکی، لیلا، پوراحمد، احمد و سیفالدینی، فرانک (1390). اثر توسعة فیزیکی شهر تهران بر تغییر کاربری اراضی منطقة 5. فصلنامة علمی - پژوهشی نگرشهای نو در جغرافیای انسانی، دورة 4، شمارة 1، صفحات 46-29.
45
46. هاشمزاده، مهرداد (1393). انتقال پایتخت داستانی کهنه، اما ناتمام. فصلنامة مهندس مشاور (63).
46
47. وزارت مسکن و شهرسازی (1386). چشمانداز تمرکززدایی از تهران. نهاد مطالعه و تهیة طرحهای توسعة شهری.
47
48. یاسوری، مجید، حاتمینژاد، حسین و اسدزاده، هانیه (1393). بررسی راهکارهای تمرکززدایی در ایران – تهران (قبل از انقلاب اسلامی تاکنون). آمایش سرزمین، دورة 6، شمارة 1، صفحات 58-31.
48
49. Bird, R. & Rodriguez, E. (1999). Decentralization and poverty alleviation: international experience and the case of the phillipines. Public Administration and Development, 319(19), 299–319.
49
50. Dascher, K. (2000). Are politics and geography related?: Evidence from a cross-section of capital cities. Public Choice, 105(3–4), 373–392.
50
51. Habibi, A., Sarafrazi, A. & Izadyar, S. (2014). Delphi technique theoretical framework in qualitative research. The International Journal of Engineering and Science, 3(4), 8–13.
51
52. Lake, R.W. & Regulska, J. (1990). Political decentralization and capital mobility in planned and market societies: local autonomy in poland and the united states1. Policy Studies Journal, 18(3), 702–720.
52
53. Skulmoski, G. J., Hartman, F. T., & Krahn, J. (2007). The Delphi method for graduate research. Journal of Information Technology Education, 6, 1.
53
54. Smith, B.C. (1985). Decentralization: the territorial dimension of the state. London: Taylor & Francis.
54
55. Tosun, M.S. & Yilmaz, S. (2008). Centralization, decentralization, and conflict in the Middle East and North Africa. World Bank Policy Research Working Paper Series.
55
56. Wolfel, R.L. (2002). North to Astana: Nationalistic motives for the movement of the Kazakh (stani) capital. Nationalities Papers, 30(3), 485–506.
56
ORIGINAL_ARTICLE
تعیین محدوده فضایی شهر- منطقه برای کلانشهر تهران و نواحی پیرامونش
چگونگی نگاه به کلانشهر تهران و نواحی پیرامونش از چالشهای اخیر نظام برنامهریزی فضایی کشور بوده است که موجب تکوین مفاهیمی مانند مجموعهشهری و منطقهکلانشهری شده است. شناخت کلانشهر تهران و گسترة پیرامونش با نگرش نومنطقهگرایی و برای دستیابی به تمرکززدایی و رقابتپذیری و جهانیشدن، کاربستِ ساختاری پویاتر را میطلبد. پژوهش حاضر با تکیه بر تحلیلِ تطبیقی تلاش میکند الگوی فضایی شهر- منطقه را متناسب با سازمان فضایی ایران بهینهسازی کرده و محدودة فضایی شهر- منطقة تهران را با بهرهگیری از تحلیل جریانهای عملکردی و تخمین فاصلة 85 نقطة شهری در محدودة 250 کیلومتری جادهای تهران با دو روش استقرایی و استنتاجی در نرمافزار GIS تعیین کند. دادههای مورد نیاز به روش کتابخانهای و اسنادی جمعآوری شدهاند. یافتههای پژوهش نشان میدهند کلانشهر تهران و نواحی پیرامونش در الگوی فضایی شهر- منطقه با دو هسته و 41 شهر پیرامونی تبیین میشود. این محدوده نشاندهندة ردپای عملکردی کلانشهری تهران برآمده از جریانهای روزانه و هفتگی مبتنی بر منطقِ فضایی فراتر از تقسیمبندیها و محدودیتهای کالبدی، سیاسی و اداری است.
https://jtcp.ut.ac.ir/article_59144_a9049f2eeaf1900827587aeaff89df7b.pdf
2016-03-20
35
55
10.22059/jtcp.2016.59144
الگوی فضایی
جریانهای عملکردی
شهر- منطقه
کلانشهر تهران
محمد حسین
شریف زادگان
m_sharifzadegan@sbu.ac.ir
1
استاد، دانشکدة معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
AUTHOR
امیر
فتحی فرزانه
amir.fathi.farzaneh@gmail.com
2
LEAD_AUTHOR
آخوندی، عباس، برکپور، ناصر، اسدی، ایرج، طاهرخانی، حبیبالله، بصیرت، میثم و زندی، گلزار (1386). حاکمیت شهر- منطقة تهران: چالشها و روندها. نشریة هنرهای زیبا، شمارة 29، صفحات 16-5.
1
اسدی، ایرج و زبردست، اسفندیار (1389). گونهشناسی مناطق شهربنیاد در مطالعات شهری و منطقهای: با نظری بر واکاوی مفهوم مجموعة شهری در ایران. نشریة هنرهای زیبا، شمارة 43، صفحات 30-17.
2
رضایی، رحیم و اوغلی وسعت، امیر (1389). بررسی حوزة نفوذ کلانشهر تهران با روش زمانی و مدل جاذبه. فصلنامة آمایش سرزمین، سال 2، شمارة 3، صفحات 28-5.
3
زیاری، کرامتالله (1388). اصول و روشهای برنامهریزی منطقهای. تهران: مؤسسة انتشارات دانشگاه تهران.
4
سازمان راهدارخانه (1390). جریان بار و مسافر.
5
صرافی، مظفر (1377). مبانی برنامهریزی توسعة منطقهای. تهران: مجموعة برنامه و بودجه.
6
صرافی، مظفرو نجاتی، ناصر (1393). رویکرد نومنطقهگرایی در راستای ارتقای نظام مدیریت توسعة فضایی ایران. فصلنامة پژوهشهای جغرافیای انسانی، دورة 46، شمارة 4، صفحات 885-874.
7
فتحی فرزانه، امیر (1393). بهکارگیری برنامهریزی منطقهای برای کنترل و هدایت رشد فیزیکی شهر- منطقة تهران. پایان نامة فوق لیسانس، رشتة برنامهریزی منطقهای، دانشگاه شهید بهشتی.
8
فتحی فرزانه، امیر (1394). ماهیت فضایی و عملکردی شهر- منطقه. تهران: انتشارات راشدین.
9
مرکز آمار(1390). نتایج سرشماری.
10
مهدیزاده، جواد (1383). تحول در مفهوم، نقش و ساختار کلانشهرها. فصلنامةمدیریتشهری، شمارة 17، صفحات 31-18.
11
مهدیزاده، جواد (1385). شاخصها و فرایندهای تعیین محدودة مجموعههای شهری. فصلنامةمدیریتشهری، شمارة 18، صفحات 119-108.
12
وزارت مسکن و شهرسازی (1379). خلاصة گزارش طرح مجموعة شهری تهران.
13
Anrew, J. & Ward, K. (2007). Introduction to a debate on city-regions: new geographies of governance, democracy and social reproduction. International Journal of Urban and Regional Research, 31(1), 169–78.
14
Bourne, L.S. (1997). Polarities of structure and change in urban systems: a canadian example. Geo Journal, Kluwer Academic Publishers, 43)4(, 339-349.
15
Burger, M.J., Goei, B., Van Der Lan, L. & Huisman, F. (2011). Heterogeneous development of metropolitan spatial structure: Evidence from commuting patterns in English and Welsh city-regions, 1981–2001. Cities, 28, 160–170.
16
Davoudi, S. (2008). Conceptions of the city-region: a critical review. Proceedings of the Institution of Civil Engineers Urban Design and Planning, 161(2), 51-60..
17
Dickinson, R. E. (1964). City and Region: A Geographical Interpretation. London: Routledge & Kegan Paul Ltd..
18
Hall, P. (2009). Looking backward, looking forward: the city region of the mid-21st century. Regional Studies, 43(6), 803-817.
19
Harding, A. Marvin, S. & Robson, B. (2006). A framework for city-regions. Office of the Deputy Prime Minister.
20
Harrison, J.(2007). Debates and commentary: from competitive regions to competitive city-regions: a new orthodoxy, but some old mistakes. Journal of Economic Geography, 7(3), 313-332.
21
Harrison, J. & Grow, A. (2012). From places to flows? Planning for the new “regional world” in Germany. European Urban and Regional Studies,21(1) 21– 41.
22
Harvey, D. (2000). Spaces of hope. Berkeley: University of California Press.
23
Healey, P. (2009). City regions and place development. Regional Studies, 43(6), 831-843.
24
Neuman, M. & Hull, A. (2009). The futures of the city region.Regional Studies, 43(6), 777-787.
25
Parr, J.(2005). Perspectives on the city‐region. Regional Studies, 39(5), 555-566.
26
Parr, J. (2007). Spatial definitions of the city: four perspectives. Urban Studies, 44(2), 381–392.
27
Scott, A. & Storper, M. (2003). Regions, globalization, development. Regional Studies. 37(7), 579–593.
28
Scott, A. )2001(. Global cityregions: trends, theory, policy. New York: Oxford University Press.
29
Turok, I. (2009). Limits to the mega-city region: conflicting local and regional needs. Regional Studies,43(6), 845-862.
30
ORIGINAL_ARTICLE
ارزیابی عدالت فضایی در توزیع خدمات روستایی شهرستان های استان اصفهان
عدالت فضایی با آموزههای انسانی و علمی، در حقیقت موجب بروز ضعفها و توانهای نواحی مختلف میشود. از آنجا که بیشتر سیاستهای تخصیص و توزیع منابع ملی و منطقهای در کشور از طریق برنامهریزی متمرکز انجام میگیرد، پژوهش حاضر در پی تحلیل عدالت فضایی خدمات روستایی در استان اصفهان است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است و دادههای مورد نیاز با روش اسنادی گردآوری شد. این پژوهش با بهکارگیری 8 شاخص خدمات روستایی متشکل از 77 معرف، انجام گرفت. دادهها با نرمافزارهای SPSS و Excel تجزیهوتحلیل شد. روایی شاخصها با تحلیل عاملی تأییدی انجام گرفت. سپس، بهعنوان ورودی مدل تاکسونومی عددی با نرمافزار GIS بهصورت نقشة طراحی شد. در این پژوهش شهرستانها از نظر توزیع خدمات روستایی به سه گروه عادلانه، نسبتاً عادلانه و ناعادلانه تقسیم شد. نتایج نشاندهندة وجود نابرابری در پراکنش خدمات بود و نشان داد خدمات روستایی بهطور عادلانه در سطح شهرستانهای استان اصفهان توزیع نشده است. بهعبارت دیگر، در نقاط کمجمعیت تمرکز مراکز خدماتی و در نقاط پرجمعیتتر کمبود خدماترسانی مشهود است و در توزیع خدمات روستایی در استان اصفهان هیچ توجهی به عامل بسیار مهم جمعیتی نشده است.
https://jtcp.ut.ac.ir/article_59143_bbb1ac0a0084f68f693a3527743cae43.pdf
2016-03-20
57
81
10.22059/jtcp.2016.59143
تاکسونومی عددی
توزیع خدمات
خدمات روستایی
عدالت فضایی
حسن
افراخته
afrakhtehh@yahoo.com
1
استاد، دانشکدة علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
AUTHOR
وحید
ریاحی
riahi@khu.ac.ir
2
دانشیار، دانشکدة علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.
AUTHOR
حمید
جلالیان
hamidjalalian@khu.ac.ir
3
دانشیار، دانشکدة علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.
AUTHOR
سودابه
سرائی
soudabe_s@yahoo.com
4
دانشجوی دکتری، دانشکدة علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.
LEAD_AUTHOR
اسدزاده، احمد، ایمانی، حبیبه و شالی، محمد (1394). نابرابریهای فضایی توسعة کشاورزی در استان آذربایجانشرقی. فصلنامة اقتصاد فضا و توسعة روستایی. سال 4، شمارة 2، صفحات 54-41.
1
افراخته، حسن (1374). مدل در جغرافیا. زاهدان: انتشارات جهاد دانشگاهی.
2
امینی، داوود و مختاری ملکآبادی، رضا (1392). تحلیل شاخصهای بهداشتی درمانی استان آذربایجان شرقی بهوسیلة مدل تاکسونومی عددی. فصلنامة جغرافیا و مطالعات محیطی، سال 2، شمارة 5، صفحات 19-7.
3
تابعی، آرمان، صادقی، حسین و احسانخواه، مهدی (1394). بررسی عدالت فضایی بهرهمندی از خدمات عمومی در شهرستانهای استان کردستان با رویکرد توسعة پایدار. همایش بینالمللی جغرافیا و توسعة پایدار، مؤسسة سفیران فرهنگی مبین، برگرفته از http://www.civilica.com/Paper-GEOGRA01GEOGRA01_039.html
4
تقوایی، مسعود و کیومرثی، حسین (1390). سطحبندی محلات شهری بر اساس میزان بهرهمندی از امکانات و خدمات شهری با بهرهگیری از تکنیک تاپسیس (مطالعة موردی: محلات شهر آباده). مجلة پژوهش و برنامهریزی شهری، سال 2، شمارة 5، صفحات 42-23.
5
داداشپور، هاشم، علیزاده، بهرام، مدنی، بهاره (1390). بررسی و تحلیل روند توسعهیافتگی و نابرابریهای فضایی در شهرستانهای استان آذربایجان غربی. فصلنامة علوم اجتماعی، شمارة 53، صفحات 208-173.
6
رضایی، ستار و دیگران (1394). وضعیت دسترسی به منابع بهداشت و درمان در شهرستانهای غرب کشور. دوماهنامة علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، سال 19، شمارة 7، بهمن و اسفند 1394. صفحات 445-436.
7
رفیعپور، فرامرز (1376). توسعه و تضاد. چاپ اول، تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
8
شکویی، حسین (1382). اندیشة نو در فلسفة جغرافیا، فلسفههای محیطی و مکتبهای جغرافیایی. جلد دوم، تهران: مؤسسة جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی.
9
قنبری، یوسف، برقی، حمید و حجاریان، احمد (1390الف). سنجش توزیع فضایی مؤلفههای صنعتی شهرستانهای استان اصفهان از نظر برخورداری از سطوح توسعه. مجلة علمی تخصصی برنامهریزی فضایی. سال 1، شمارة 1، صفحات 36-17.
10
قنبری، یوسف، برقی، حمید و حجاریان، احمد (1390ب). تحلیل سطوح برخورداری دهستانهای شهرستان اصفهان. فصلنامة روستا و توسعه، سال 14، شمارة 3، پاییز 1390. صفحات 112-93.
11
کلانتری، خلیل (1380). برنامهریزی و توسعة منطقهای. تهران: انتشارات خوشبین.
12
کلانتری، خلیل، ایروانی، هوشنگ و وفائینژاد، شجاعمحمد (1382). سنجش سطح توسعة روستایی در شهرستان بیرجند. پژوهشهای جغرافیایی، شمارة 44، بهار 1382، صفحات 54-41.
13
مرکز آمار ایران (1390). سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1390. قابل دسترس در پایگاه اطلاعرسانی: http://www.amar.org.ir.
14
مسعود، محمد، معززیمهرطهران، امیرمحمد و شبیری، سیدنیما (1390). تعیین درجة توسعهنیافتگی شهرستانهای استان اصفهان با تکنیک تاکسونومی عددی. مطالعات و پژوهشهای شهری و منطقهای، سال 2، شمارة8، صفحات 54-39.
15
نظمفر، حسین و علیبخشی، آمنه (1393). سنجش نابرابری فضایی در برخورداری از شاخصهای آموزشی با استفاده از روش تاپسیس (مطالعة موردی: استان خوزستان). دوفصلنامة مطالعات برنامهریزی آموزشی، دورة 3، شمارة 6، پاییز و زمستان 1393. صفحات 134-115.
16
Binswanger, H.P. (2001). Income distribution effect of technical change: some analytical issues. South East Asian Economic Review, 1(3), 179-218.
17
Haughton, G. & Counsell, D. (2004). Regions, spatial strategies and sustainable development. Routledge.
18
Hewko, J.N. (2003). Spatial equity in the urban environment: assessing neighborhoods accessibility to public amenities. University of Alberta.
19
Kanbur, R. & Venables, A.J. (2005). Spatial inequality and development. Oxford: Oxford University Press.
20
Marcotullio, P.J. (2001). Asian Urban sustainability in the era of globalization. Tokyo: United Nation University, Institute of Advanced Studies.
21
Mullen, M.T.; Wiebe, D.J., Bowman, A., Wolff, C.S.; Albright, K.C. & Roy, J. (2014). Disparities in accessibility of certified primary stroke centers. Stroke, 45, 3381 –3388.
22
Noorbakhsh, F. (2003). Human development and regional disparity in india. University of Glasgow.
23
Pallikadavath, S., Singh, A., Ogollah, R., Dean. T. & Stones, W. (2013). Human resource inequalities at the base of India’s public health care system. Health Place, 23, 26-32.
24
Smith, D.M. ( 1994). Geography and social justice. Oxford: Blackwell.
25
Soja, E. (2008). The city and justice spatial. The conference spatial justice, Paris, Nanterra. 16. موحد، علی، تولایی، سمین، کمانرودی، موسی و تابعی، نادر (1393). تحلیل نابرابریهای فضایی توزیع خدمات در سطح محلات منطقه شش تهران. آمایش سرزمین، دورة 6، شمارة 1، صفحات 82-59.
26
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی عوامل مؤثر در تعادلبخشی به عرصة فضایی استان گیلان
نابرابری و تفاوتهای منطقهای در بسیاری از کشورها چالش اساسی در مسیر دستیابی به اهداف توسعة متوازن و متعادل است. بهویژه آن دسته از کشورهایی که مانند ایران قلمرو حاکمیتشان مناطق جغرافیایی وسیعی را شامل میشود. در ایران توسعه و زیرساختهای آن در نواحی جغرافیایی کشور در اثر برنامهریزیهای نامطلوب ملی و متمرکز گذشته، تفاوت شدیدی را در روند توسعه ایجاد کرده است. در این پژوهش با بهکارگیری روشهای اسنادی و پیمایشی و با ابزار پرسشنامه و فن دلفی، دادهها جمعآوری، و با ترکیبی از مدلهای کمی و کیفی، تحلیل موردنظر انجام گرفته است. در مرحلة دوم دلفی، با کسب نظر استادان، صاحبنظران و مسئولان و متولیان منطقة مورد مطالعه، ماتریس تأثیر متقاطع بررسی میزان تأثیر عوامل بر همدیگر در نابرابریهای منطقهای استان گیلان تکمیل شد. در مرحلة نهایی نیز با بهرهگیری از فنون تحلیلی و نرمافزار MICMAC، عوامل مؤثر در ایجاد نابرابریهای استان گیلان بررسی شد و با تحلیل میزان تأثیر متغیرهای مؤثر در ایجاد عدم تعادلهای منطقهای، عامل اصلی «توسعة تکبعدی از منظر فضایی» شناسایی، و در نهایت، راهکارهای مناسب برای تعادلبخشی به سازمان فضایی استان گیلان مطرح شد.
https://jtcp.ut.ac.ir/article_59146_2c18ca72a3c170c13e8950a47aca46fc.pdf
2016-03-20
83
105
10.22059/jtcp.2016.59146
استان گیلان
تعادلبخشی
منطقه
نابرابری
مسعود
تقوایی
masoud.tgv@gmail.com
1
استاد، دانشکدة جغرافیا و برنامهریزی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
AUTHOR
سیروس
شفقی
s.shafaghi@ltr.ui.ac.ir
2
استاد، دانشکدة جغرافیا و برنامهریزی شهری، پژوهشگاه مهندسی بحرانهای طبیعی شاخص پژوه، اصفهان، ایران
AUTHOR
محمدرضا
قادری
mghaderi373@gmail.com
3
دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری و منطقهای، پژوهشگاه مهندسی بحرانهای طبیعی شاخص پژوه، اصفهان، ایران
LEAD_AUTHOR
احمدیپور، زهرا، مختاری هشی، حسین، رکنالدین افتخاری، عبدالرضا و وزین، نرگس (1386). بررسی روند شتاب توسعهیافتگی فضاهای سیاسی اداری کشور, مطالعة موردی استانهای ایران در برنامة اول تا سوم. فصلنامة ژئوپلتیک، سال 3، شمارة 1، صفحات 49ـ 22.
1
توفیق، فیروز (1384). آمایش سرزمین تجربة جهانی و انطباق آن با وضع ایران. تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری.
2
سیفالدینی، فرانک (1383). مبانی برنامهریزی شهری. تهران: انتشارات آییژ.
3
رضوانی، محمدرضا (1381). سنجش درجة توسعهیافتگی استانهای کشور با استفاده از تحلیل تاکسونومی. مجلة دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران. شمارههای 163-162، تابستان و پاییز 1381، صفحات 474ـ 459.
4
رمضانی، محمدابراهیم (1376). سنجش توسعه شمال خراسان بر پایة مدلهای برنامهریزی ناحیهای. پایاننامة کارشناسی ارشد، رشتة جغرافیای شهری، دانشگاه تهران.
5
رهنمایی، محمدتقی (1395). مصاحبة اردیبهشتماه، دانشگاه تهران.
6
عربشاهی، زهرا (1393). کارگاه آموزشی تحلیل عدم تعادلهای منطقهای در ایران. سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور، بهمنماه 1393.
7
عظیمی، میکائیل (1395). بررسی سند برنامة ششم توسعة اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران (1399ـ 1395) حوزة آمایش، توسعه و توازن منطقهای. کد موضوعی 220. مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی.
8
کلمن، دیوید و نیکسون، فردریک (1378). اقتصادشناسی توسعهنیافتگی. ترجمة غلامرضا آزاد، تهران: وثقی.
9
گزارش توسعة استان گیلان (1393). امور آمایش و توسعة منطقهای. تهران: سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور.
10
مطالعات آمایش استان گیلان (1394). مشاور: دانشگاه گیلان، گیلان: ناشر سازمان مدیریت و برنامهریزی.
11
معصومی اشکوری، سید حسن (1382). تحلیلی بر عدم تعادلهای منطقهای در ایران. رسالة دکتری،رشتة شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی.
12
13. Ekins, P. & Medhurst, J. (2006) .The European structural funds and sustainable development: a methodology and indicator framework for evaluation. SAGE Publication, 12(4), 474-495.
13
14.Godet, A.J., Meunier, M.F. &Roubelat, F. (2003). Structural analysis with the MICMAC method & actors' strategy with MACTOR method. In Glenn, J.C., Gordon, T.J. (Eds), AC/UNU Millennium Project: Futures Research Methodology-V2. 0, AC/UNU, Washington DC.
14
15. .Kutscherauer, A., Fachinelli H., Hučka M., Skokan K., Sucháček J., Tománek, P. & Tuleja P. (2010) .Regional disparities in regiona development of the czech republic. Ostrava: University Of Ostrava.
15
16.Kim, S. (2007-2008). Spatial inequality and economic development: theories, facts, and policies. Working Paper (No.6), Commission on Growth and Development, Washington DC: The International Bank for Reconstruction and Development.
16
17.Steward, K. (2002).
17
17.Steward, K. (2002). Measuring Well-Being and Exclusion in Europe's Regions,, London: London School of Economics and Political Science
18
18.Misra, R.O. & Bhooshan, B.S. (1981). Rural development. Oxford: Oxford University Press.
19
19.Zhao ,Y. (2000). Rural-urban migration in China: the past and present. In West and Zhao (eds.) Chinese Rural Labor Flows, Institute for East Asian Studies, University of California, Berkeley
20
ORIGINAL_ARTICLE
تدوین سناریوهای توسعة گردشگری منطقه ای براساس اصول آیندهپژوهی (مورد مطالعه: استان همدان)
گردشگری یکی از ابزارهای مهم توسعه در جهان شناخته شده است. بسیاری از کشوهای جهان در سیاستها و برنامههای کشورشان، به گردشگری بهعنوان ابزاری مؤثر برای ادامة روند توسعة سیاسی، فرهنگی و اقتصادی توجه خاصی مبذول میکنند. این پژوهش در زمینة شناسایی عوامل اصلی و ترسیم آیندههای باورکردنی و مطلوب در آیندة گردشگری منطقهای استان همدان بحث و بررسی میکند. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی، از نظر روش، ترکیبی از روشهای اسنادی و پیمایشی و از نظر ماهیت بر اساس روشهای جدید علم آیندهپژوهی، تحلیلی و اکتشافی است که با بهکارگیری ترکیبی از مدلهای کمی و کیفی انجام گرفته است.با توجه به ماهیت این پژوهش، از روشهای تحلیل ساختاری، سناریونگاری و دلفی بهره گرفته شده است. نتایج این پژوهش نشان داد 14 عامل اصلی در توسعة گردشگری آیندة استان همدان تأثیرگذار است. این عوامل بر اساس تحلیلهای سناریونویسی به 41 وضعیت احتمالی میانجامند. بعد از تحلیل وضعیتهای احتمالی، 4111 سناریو با احتمال وقوع ضعیف، 14 سناریو باورکردنی و 5 سناریو با احتمال وقوع قوی در توسعة گردشگری استان همدان شناسایی شد. در نهایت، برای سناریوهای مهم راهبردهایی برای توسعة گردشگری استان همدان بیان شد.
https://jtcp.ut.ac.ir/article_59147_70cf0a8d225eaf0070fbcf2f48a45052.pdf
2016-03-20
107
131
10.22059/jtcp.2016.59147
آینده نگاری
توسعه گردشگری
سناریو نگاری
همدان
نادر
زالی
n.zali54@gmail.com
1
دانشیار شهرسازی، دانشکدة معماری و هنر، دانشگاه گیلان، رشت، ایران
LEAD_AUTHOR
فروغ
عطریان
fr.atrian@gmail.com
2
دانشجوی کارشناسی ارشد شهرسازی، دانشکدة معماری و هنر، دانشگاه گیلان، رشت، ایران
AUTHOR
بهشتی، محمدباقر و زالی، نادر (1389). شناسایی عوامل کلیدی توسعة منطقهای با رویکرد برنامهریزی بر پایة سناریو: مطالعه موردی استان آذربایجان شرقی. فصلنامة برنامهریزی و آمایش فضا، دورة 15، شمارة 1، صفحات 63-41.
1
پورمحمدی، محمدرضا و زالی، نادر (1388). تحلیل نابرابریهای منطقهای و آیندهنگاری توسعه (نمونة موردی: استان آذربایجان شرقی). نشریة علمی- پژوهشی جغرافیا و برنامهریزی، دورة 15، شمارة 32، صفحات 64-29.
2
پورمحمدی، محمدرضا، حسینزاده دلیر، کریم، ربانی، رسول و زالی، نادر (1389). مهندسی مجدد فرایند برنامهریزی با تأکید بر کاربرد آیندهنگاری. فصلنامة جغرافیا و توسعه، دورة 8، شمارة 20، صفحات 58-37.
3
حمدی، کریم، وظیفهدوست، حسین و هنریجعفرپور، احمد (1388). بررسی تأثیر توریسم تاریخی – فرهنگی بر توسعة پایدار شهری همدان. پژوهشنامة علوم اجتماعی، دورة 3، شمارة 1، صفحات 69-49.
4
یدری چیانه، رحیم، رضاطبع ازگمی، سیده خدیجه، سلطانی، ناصر و معتمدیمهر، اکبر (1392). تحلیلی بر سیاستگذاری گردشگری در ایران. مجلة برنامهریزی و توسعة گردشگری، دورة 2، شمارة 5، صفحات 32-11.
5
ختایی، محمود، فرزین، محمدرضا و موسوی، علی (1387). اندازهگیری کارایی هتلهای شهر تهران با استفاده از روش تحلیلی پوششی دادهها. فصلنامة پژوهشهای اقتصادی، دورة 8، شمارة 2، صفحات 24-1.
6
خیرگو، منصور و شکری، زینب (1390). توسعة فرایند سیاستگذاری با استفاده از راهبرد آیندهنگاری. فصلنامة علمی – پژوهشی مدیریت نظامی، دورة 11، شمارة 42، صفحات 102-71.
7
زالی، نادر (1390). آیندهنگاری راهبردی و سیاستگذاری منطقهای با رویکرد سناریونویسی. فصلنامة علوم سیاسی، مطالعات راهبردی، دورة 4، شمارة 54، صفحات 54-33.
8
زالی، نادر (1388). آیندهنگاری توسعة منطقهای با رویکرد برنامهریزی سناریو مبنا (نمونة موردی: استان آذربایجان شرقی). رسالة دکتری، رشتة جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه تبریز.
9
سازمان جهانی گردشگری (1379). برنامهریزی توریسم در سطح ملی و منطقهای. ترجمة بهرام رنجبران و محمد زاهدی، اصفهان: انتشارات جهاد دانشگاهی.
10
طباطباییان، سید حبیبالله و قدیری، روحالله (1386). متغیرهای مؤثر بر انتخاب ابعاد در یک پروژة آیندهنگاری. فصلنامة علوم مدیریت ایران، دورة 2، شمارة 7، صفحات 80-55.
11
علی احمدی، علیرضا و داعی، بهیار (1376). کاربرد روش دلفی در تعیین اولویت اهداف استراتژیک سازمانها. مجموعه مقالات پنجمین همایش دانشجویی مهندسی صنایع، دانشگاه علم و صنعت ایران، شمارة 5، صفحات 405-388.
12
فلاحتی، علی و احمدیان، تحسین (1390). بررسی اقتصادی و تعیین اولویتهای سرمایهگذاری صنعتی در استان کرمانشاه. دوفصلنامة اقتصاد و توسعة منطقهای، دورة 18، شمارة 2، صفحات 125-100.
13
مخبر، عباس (1367). توسعة منطقهای روشهای نو. تهران: انتشارات برنامه و بودجه.
14
مرکز آیندهپژوهی علوم و فناوری دفاعی (1388). وضعیت کنونی سناریونویسی مرور اجمالی تکنیکها. تهران: مؤسسة آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی.
15
مطالعات برنامة آمایش استان (1390). تحلیل زمینههای فعالیت اقتصادی بر حسب بخشهای اصلی ساختار خدمات استان همدان. همدان: معاونت برنامهریزی سازمان برنامه و بودجه.
16
الوانی، سید مهدی و پیروزبخت، معصومه (1385). فرایند مدیریت جهانگردی. تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی.
17
18
Godet, M. (1991). From anticipation to action, Paris: UNESCO publishing.
19
Martin, B. (1995). Foresight in science and technology. Technology Analysis and Strategic Management, 24(8), 68-139.
20
Martin, B. & Johnston, R. (1999). Technology foresight for wiring up the national innovation system: experiences. In Britain, Australia and Newzealand. Technological Forecasting and Social Change, 60(1), 37-60.
21
Peterson, G., Cumming, G., & Carpenter, S. (2003). Scenario planning: a tool for conservation in an uncertain word. Conservation Biology, 17(2), 358-366.
22
Shin, T., Hong, S. & Grupp, H. (1999). Technology foresight activities in Korean and countries closing the technology gap. Technological Forecasting and Social Change, 60(1), 71-84.
23
Thabet, A. (2007). An approach to a strategy for improving libyas tourism industry. International Biennia Tourism,22-34.
24
ORIGINAL_ARTICLE
ارزیابی آسیب پذیری زیرساخت های شهری کوهدشت با رویکرد پدافند غیرعامل
وقوع حوادث طبیعی و انسانی تلفات سنگینی را در شهرها ایجاد میکند. این مسئله توجه به ابعاد آسیبپذیری شهرها و دستیابی به استانداردهای آسایش شهری از منظر پدافند غیرعامل را گریزناپذیر میکند. موقعیت ژئواستراتژیک استقرار در پهنة آسیبپذیر زلزله با مخاطرة متوسط، خطرپذیری بالای سیل، همچنین، موقعیت استراتژیک شهر دفاعی در غرب کشور، پرداختن به مسئلة آسیبپذیری در کوهدشت را اجتنابناپذیر کرده است. این پژوهش از نظر روش توصیفی - تحلیلی و ماهیت آن نظری - کاربردی است. برای دستیابی به اهداف، کاربریهای حیاتی و حساس با توجه به منابع موجود دردسترس و مطالعات میدانی از طریق روش دلفی ونظرسنجی از 20 نفر استخراج و بانک دادههای مکانی تشکیل شد. همچنین، اصول همجواری در بین کاربریها مورد سنجش قرار گرفت با توجه به اثرگذاری متفاوت شاخصها، از مدل ترکیبیFAHP_GIS برای ارزشگذاری و تهیة مدل مکانی بهکار گرفته شد و با نرمافزار Arc GIS ابزار Spatial Analysis و از طریق توابع همپوشانی فازی (Fussy Overlay) رستر نهایی آسیبپذیری زیرساختهای شهری تهیه شد. یافتهها نشان داد 68 درصد از زیرساختها با رعایت همجواری 29/0- 55/0 و میزان آسیبپذیری 45/0- 71/0 در پهنة آسیبپذیری زیادی قرار دارند
https://jtcp.ut.ac.ir/article_59145_3ee87be6a73c15eb097e865a43d7b7e1.pdf
2016-03-20
133
154
10.22059/jtcp.2016.59145
آسیب پذیری
پدافند غیرعامل
زیرساخت شهری
کوهدشت
همجواری
سعید
امان پور
amanpour@scu.ac.ir
1
دانشیار، دانشکدة علوم زمین، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
AUTHOR
مصطفی
محمدی ده چشمه
mohammadi@scu.ac.ir
2
استادیار، دانشکدة علوم زمین، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
AUTHOR
مهدی
علیزاده
mehdializade1371@gmail.com
3
دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکدة علوم زمین، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
LEAD_AUTHOR
امینی ورکی، سعید، مدیری، مهدی، شمسایی زفرقندی، فتحالله و قنبرینسب، علی (1393). شناسایی دیدگاههای حاکم بر آسیبپذیری شهرها در برابر مخاطرات محیطی و استخراج مؤلفههای تأثیرگذار در آن با استفاده از روش کیو. فصلنامة مدیریت بحران، دورة 3، شمارة 4، صفحات 18-5.
1
بمانیان، محمدرضا، رفیعیان، مجتبی، خالصی، محمدمهدی و بمانیان، رضا (1392). کاهش خطرپذیری شهر از بلایای طبیعی (زلزله) از طریق برنامهریزی کاربری زمین، مطالعة موردی: ناحیة 5 منطقة 3 تهران. فصلنامة مدیریت بحران، شمارة 2، صفحات 16-5.
2
بهتاش، فرزاد، آقابابایی، محمدرضا و آقابابایی، محمدتقی (1390). مفاهیم پدافند غیرعامل در مدیریت شهری با تأکید بر شهر تهران. مجلة دانش شهر، شمارة 37، صفحات 125-109.
3
ﺑﻴﺎﺕ، ﺑﻬﺮﺍﻡ (1387). ﺗﺒﻴﻴﻦ ﺟﺎﻣﻌﻪﺷﻨﺎﺧﺘﻲ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ ﺗﻬﺮﺍﻧﻲ. ﺭﺳﺎﻟة دکتری، رشتة جامعهشناسی، داﻧﺸﻜﺪة ﻋﻠﻮﻡ ﻭ ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ، ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ.
4
پاریزی میمندی، صدیقه و کاظمینیا، عبدالرضا (1393). پهنهبندی آسیبپذیری شهر کرمان براساس اصول پدافند غیرعامل. مجلة آمایش سرزمین، دورة 7، شمارة 1، صفحات 144-119.
5
حیدرینیا، سعید (1393). سنجش الزامات مکانی کاربریهای حیاتی و حساس از منظر پدافند غیرعامل مورد مطالعه شهر اهواز. پایاننامة کارشناسی ارشد، رشتة جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز.
6
خمر، غلامعلی، صالح گوهری، حسامالدین و حسینی، زهرا (1393). امکانسنجی مکانگزینی پناهگاه شهری با استفاده از مدل IO و روش AHP، مطالعة موردی محلات 13گانة منطقة یک شهر کرمان. فصلنامة مطالعات برنامهریزی شهری، سال 2، شمارة 7، صفحات 54-29.
7
خوشگویانفرد، علیرضا (1386). روششناسی کیو. تهران: مرکز تحقیقات صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران.
8
رهنمایی، محمدتقی و محمدی دهچشمه، مصطفی (1388). تحلیلی بر ناپایداری اجتماعی در بوشهر ایران. مجلة اطلاعات سیاسی- اقتصادی، شمارههای 259 و 260، صفحات 284-297.
9
زارعپور، مهدی، جعفری، صدیقه و بنابی، سجاد (1390). امنیت سامانههای متحرک. جلد اول، چاپ اول، تهران: انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی.
10
زنگیآبادی، علی و اسماعیلیان، زهرا (1391). تحلیل شاخصهای آسیبپذیری مساکن شهری در برابر خطر بلایای طبیعی، مطالعة موردی: مساکن شهر اصفهان. جغرافیا و مخاطرات محیطی، سال 1، شمارة 4، صفحات 129-113.
11
سجادیان، ناهید، علیزاده، مهدی و پرویزیان، علیرضا (1394). سنجش استقرار بیمارستانهای کلانشهر اهواز مبتنی بر اصول پدافند غیرعامل. مجلة آمایش جغرافیایی فضا، پذیرفتهشده برای انتشار.
12
شجاع عراقی، مهناز، توالیی، سیمین و ضیائیان، پرویز (1390). مکانیابی بهینة پایگاههای پشتیبانی مدیریت بحران با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، مطالعة موردی: منطقة 6 شهرداری تهران. مجلة مطالعات و پژوهشهای شهری و منطقهای، سال 3، شمارة 21، صفحات 61-32.
13
شمس، مجید، معصومپور سماکوش، جعفر، سعیدی، شهرام و شهبازی، حسین (1390). بررسی مدیریت بحران زلزله در بافت فرسودة کرمانشاه (مطالعة موردی: محلة فیضآباد). فصلنامة جغرافیایی برنامهریزی منطقهای، شمارة 13، دورة 4، صفحات 20-1.
14
صارمی، حمیدرضا و حسینی امینی، حسن (1390). حفاظت از تأسیسات و تجهیزات شهری با استفادة بهینه از محیط طبیعی درونشهری با رویکرد پدافند غیرعامل (نمونة موردی شهر بروجرد). فصلنامة مطالعات مدیریت شهری، شمارة 6، صفحات 67-52.
15
صیامی، قدیر، لطیفی، غلامرضا، تقینژاد، کاظم و زاهدی کلاکی، ابراهیم (1392). آسیبشناسی پدافندی ساختار شهری با استفاده از تحلیل سلسلهمراتبی AHP و GIS (مطالعة موردی گرگان). مجلة آمایش جغرافیایی فضا، سال 3، شمارة دهم، صفحات 42-21.
16
علیزاده، مهدی (1395). ارزیابی آسیبپذیری زیرساختهای شهری کوهدشت با رویکرد پدافند غیرعامل. پایاننامة کارشناسی ارشد، رشتة جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز.
17
فرجی سبکبار، حسنعلی، امیدیپور، مرتضی، مدیری، مهدی و بسطامینیا، امیر (1393). ارائة مدل پهنهبندی آسیبپذیری شهر اهواز با استفاده از مدل مرتبسازی گزینهها مبتنی بر پروفایل (SSP). فصلنامة مدیریت بحران، دورة 3، شمارة 2، صفحات 56-45.
18
قائد رحمتی، صفر، خادمالحسینی، احمد و سیاوشی،طاهره (1392). تحلیل میزان ریسکپذیری سکونتگاههای شهری لرستان از خطر زلزله. مجلة جغرافیا و آمایش شهری منطقهای، دورة 3، شمارة 9، صفحات 14-1.
19
قـــــــدیری، محمـــــــود و رکنالدین افتخـاری، عبدالرضا (1392). رابطة ساخت اجتماعی شهرها و میزان آسیبپذیری در برابر خطر زلزله، مطالعة موردی: محلات کلانشهر تهران. جغرافیــــا و برنامــــهریــــزی محیطــــی، دورة 24، شـمارة 2، صفحات 174-153.
20
قربانی، فریده (1392). بررسی وضعیت ساختمانهای فرهنگی - مذهبی شهر شیراز بهمنظور برنامهریزی و مدیریت بحران شهری. پایاننامة کارشناسی ارشد، رشتة جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجفآباد.
21
قنواتی، عزتالله، قلمی، شبنم و عبدلی، اصغر (1388). توانمندسازی مدیریت بحران شهری در جهت کاهش بلایای طبیعی (زلزله)؛ نمونة موردی شهر خرمآباد. فصلنامة جغرافیای طبیعی، دورة 1، شمارة ۴، صفحات 24-15.
22
کامران، حسن و حسینی امینی، حسن (1393). تحلیل موقعیت شهرک اداری شهریار براساس اصول پدافند غیرعامل. فصلنامة جغرافیا و برنامهریزی محیطی، سال 3، شمارة 47، صفحات 176-163.
23
محمدی دهچشمه، مصطفی (1392). ایمنی و پدافند غیرعامل شهرd. اهواز: انتشارات دانشگاه شهید چمران اهواز.
24
محمدی دهچشمه، مصطفی (1393). سنجش نفوذپذیری بافت شهری کرج در برابر مخاطرات. فصلنامة برنامهریزی و آمایش فضا، دورة 18، شمارة 3، صفحات 78-53.
25
محمدی دهچشمه، مصطفی و حیدرینیا، سعید (1394). مدلسازی مکانی همجواری کاربریهای ویژه از دیدگاه پدافند غیرعامل در کلانشهر اهواز. فصلنامة برنامهریزی و آمایش فضا، دورة 19، شمارة 2، صفحات 236-211.
26
Alexander, D. (2007). Disaster management, from theory to implementation, Journal of Seismology and Earthquake Engineering, 9 (1-2), 49-59.
27
Ayat Ullah, A. (2008). Defend cities against modern warfare agents. According to the principles of urban land use planning, site of the new Iranian civil defense.
28
Coaffee, J. (2009). Terrorism, risk and global city. Birmingham: Birmingham University Press.
29
Fesharaki, S. & Mahmoudzadeh, A. (2012). Description of passive defense. Isfahan: Science Publications Congratulations.
30
Goehhering, A. (2009). Analytical methods to enhance passive urban design. 26th conference in passive and low energy architecture, Quebec City, Canada.
31
Kiani, A. Fazelnia, G. Salari Sardari, F. (2011). Comparison of traditional and new approaches to urban management in Iran. Journal of Geography and Regional Planning, PNU, online publication.
32
Lan, M. (2003). Reviewing the regional forest agreement experience: the wicked problem of common property forests. Presented at regional forest agreements and the public interest: A National Symposium, Australian National University, Canbera, Australia, and 16 July.
33
Leritina, G. & Hauskenc, K. (2011). Preventive strike vs. false targets and protection in the fence strategy. Reliability Engineering and System Safety, 96(8), 912-924.
34
Li, A., Nozick, L., Xu, N. & Davidson, R. (2012). Shelter location and transportation planning under hurricane conditions. School of Civil and Environmental Engineering, Cornell University, Transportation Research Part, 48, 715–729.
35
Schmidtlein, M. (2011). Modeled earthquake losses and social vulnerability in Charleston, South Carolina. Applied Geography, 31, 269- 281.
36
Tang, A. & Wen, A. (2009). An intelligent simulation system for earthquake disaster assessment. Computers & Geosciences, 35, 871– 879.
37
UN, Habitat (2008). Enhancing urban safety security: Global report on human settlements.
38
Wisner, B., Walker, P. & Beyond Kobe, A. (2005). Feinstein International Famine Center. Proactive Look at the World Conference on Disaster Reduction. 18-22 January Kobe, Japan. A report for the Swiss Department of Humanitarian Aid.
39
International Famine Center. (2005). A report for the Swiss Department of Humanitarian Aid.
40
Col, J. (2002) A study of Clausewitz Concept of the Military Center of Gravity. http://www.juris99.com/mil/wc4.htm.
41
ORIGINAL_ARTICLE
بهکارگیری سنجه های سیمای سرزمین در تخصیص کاربری اراضی
ایجاد و حفظ لکههای بزرگتر در چیدمان کاربریها یا کاربرد مفهوم تراکم در چینش آنها، معیار الهامگرفتهای از طبیعت است که میتواند به نحوی شایستهتر در بهگزینی کاربریها لحاظ شود. همزمانی معیار تراکم و پیوستگی در بهگزینی کاربری اراضی، بیشتر، اتخاذ رویکردی پیشگیرانه است تا برآورد شدت تغییرات پس از وقوع حادثه. در این مطالعه بهمنظور چگونگی لحاظ تراکم و پیوستگی در بهگزینی کاربری اراضی، منطقة مورد مطالعه مانند ماتریسی در نظر گرفته شد که هر سلول آن رنگ یا ارزشی دارد که نوع کاربری اختصاصیافته به آن را نشان میدهد. در چنین شرایطی چیدمان متراکم و پیوسته زمانی پیش میآید که همة پیکسلها و نیز لکههای همرنگ (هم ویژگی) در مجاورت هم قرار گیرند. با این فرض، مجموعهای از معادلات برای دستیابی به تراکم و پیوستگی در تخصیص کاربری اراضی معرفی شده است. در نهایت، معادلات پیشنهادی در نمونة کاربردی از برنامهریزی سرزمین در بخشی از شهرستان گرگان آزمون شدند. برای آزمون روش پیشنهادی الگوریتم هیبرید برنامهریزی خطی و الگوریتم کلونی مورچگان بهکار گرفته شد. نتایج نشان داد روش و معادلات یادشده توانسته است در دستیابی به این معیارها موفق عمل کنند.
https://jtcp.ut.ac.ir/article_59264_d11fea859b1d6d0b83817d0138837b77.pdf
2016-03-20
155
175
10.22059/jtcp.2016.59264
پیوستگی
تخصیص کاربری اراضی
تراکم
سنجه های سیمای سرزمین
مریم
سعیدصبایی
sabaee.maryam1@gmail.com
1
دکتری محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
LEAD_AUTHOR
رسول
سلمان ماهینی
rassoullmahiny@gmail.com
2
دانشیار گروه محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
AUTHOR
سید محمد
شهرآئینی
shahraeini@gmail.com
3
استادیار، دانشکدة فنی و مهندسی دانشگاه گلستان، گرگان، ایران
AUTHOR
سید حامد
میرکریمی
mirkarimi.shamed@gmail.com
4
استادیار گروه محیطزیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
AUTHOR
نورالدین
دبیری
n.dabiri@gu.ac.ir
5
استادیار، دانشکدة فنی و مهندسی دانشگاه گلستان، گرگان، ایران
AUTHOR
سلمان ماهینی، ع. و همکاران (1395). مطالعات آمایش استان گلستان. استانداری استان گلستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان (در حال اتمام).
1
Bardossy, A. & Schmidt, F. (2002). gis approach to scale issues of perimeter-based shape indices for drainage basins. Hydrological Sciences Journal, 47(6), 931-942.
2
Bogaert, J. & Impens, I. (1998). An improvement on area-perimeter ratios for interior-edge evaluation of habitats. In: F. Muge, R.C. Pinto & M. Piedade (Eds.), Proceedings of the 10th Portuguese Conference on Pattern Recognition, (pp.55-61), Lisbon: Portugal.
3
Bribiesca, E. (1997). Measuring 2-D shape compactness using the contact perimeter. Computers and Mathematics with Applications, 33(11), 1-9.
4
Cova, T.J. & Church, R.L. (2000). Exploratory spatial optimization and site search: neighborhood operator approach. Computers, Environment and Urban Systems, 21, 401-419
5
Crewe, K. & Forsyth A. (2011). Compactness and connection in environmental design: insights from ecoburbs and ecocities for design with nature. Environment and Planning B: Planning and Design, 38, 267-288.
6
C. Y. J. (2004). Green-space preservation and allocation for sustainable greening of compact cities. Cities Journal, 21(4). 311-320.
7
Diamond, J.T. & Wright, J.R. (1991). An Implicit Enumeration Technique for the Land Acquisition Problem. Civil Engineering Systems, 8, 101-114.
8
Farina, A. (1998). Principles and methods in landscape ecology. Cambridge: Chapman & Hall, University Press.
9
Frohn R.C. (1998). Remote sensing for landscape ecology; new metric indicators for monitoring, modelling, and assessment of ecosystems. Boca Raton: Lewis Publishers, CRC Press LLC.
10
Gillman, R. (2002). Geometry and gerrymandering. Math Horizons, 10(1), 10-13.
11
Harris, C.C. (1964). Scientific methods of distribution. Behavioral Science, 9, 219-225.
12
Hofeller, T. & Grofman, B. (1990). Comparing the compactness of california congressional districts under three different plans: 1980, 1982, and 1984, In Grofeman, B. (Ed.). Toward fair and Effective Representation. New York: Agathon.
13
Hoshino, R. (2015). The Math Olympian. Friesen Press.
14
Janssen, B. (2015). The hypnotic power of crop circles. Adventures Unlimited Press.
15
Kaiser, H.F. (1966). An objective method for establishing legislative districts. Midwest Journal of Political Science, 10, 200-213.
16
Li, W., Goodchild, M.F. & Church, R. (2013). An efficient measure of compactness for two-dimensional shapes and its application in regionalization problems. International Journal of Geographical Information Science.
17
Lindenmayer, D.B. & Fischer, J. (2006). How landscape change affects organisms: a conceptual framework. In D. B. Lindenmayer & J. Fischer (Eds.), Habitat Fragmentation and Landscape Change, (pp.26-35). Washington, DC: Island Press.
18
McGarigal, K. & Marks, B.J. (1995). FRAGSTATS: Spatial pattern analysis program for quantifying landscape structure. General Technical Report PNW-351. U. S. Department of Agriculture Forest Service, Pacific Northwest Research Station, Portland.
19
McIntyre, S. & Hobbs, J. (1999. A Framework for conceptualizing human effects on landscapes and its relevance to management and research models. Conservation Biology, 13, 1282-1292.
20
Miller, V.C. (1953). A quantitative geomorphic study of the drainage basin characteristics in the clinch mountain area, virginia and tennessee. Report, Department of Geology Technical University, New York: Columbia.
21
Osserman, R. (1978). Isoperimetric inequality. Bulletin of the American Mathematical Society, 84(6), 1182-1238
22
Oldman Watershed Council (2013). Landscape patterns environmental quality analysis. Available at: http:// www. plainsandprairiepotholeslcc.org/research-project/landscape-patternsenvironmental-quality-analysis/
23
Patton, D.R. (1975). A diversity index for quantifying habitat edge. Wildlife Society Bulletin, 3(4), 171-173.
24
Wentz, E.A. (1997). Shape analysis in GIS. Annual Convention & Exposition Technical Papers, AutoCarto, 13(5), 204-213.
25
Williams, J.C. (2002). A zero-one programming model for contiguous land acquisition. Geographical Analysis, 34(4), 330-349.
26