دانشگاه تهران
مجله علمی " آمایش سرزمین "
2008-7047
2423-6268
2
3
2011
09
23
بررسی حوزه نفوذ کلانشهر تهران با روش زمانی و مدل جاذبه(گرانشی)
5
28
FA
رحیم
رضایی
دانشجوی دوره دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری دانشکاه دولتی باکو
abbasi-13532@yahoo.com
امیر
اوغلی وسعت
استاد وعضو هیأت علمی جغرافیای دانشگاه دولتی باکو
rahim_rezai62@yahoo.com
شهرها دارای حوزه نفوذ هستند، دامنه حوزه نفوذ به عواملی مانند قدرت اقتصادی، میزان جمعیت، فاصله و ... بستگی دارد. کلانشهر تهران نیز دارای حوزه نفوذ متعددی میباشد. کلانشهر تهران پایتخت و بهترین شهر کشور در رأس سلسله مراتب نظام شهری قرار گرفته است و از نظر اقتصادی، سیاسی، آموزشی و... از جایگاه ویژهای برخوردار است. این توانایی سبب شده است که روزانه جمعیت زیادی از شهرهای اطراف برای کسب و کار وارد تهران شده و بعد از اتمام فعالیت به شهرهای خود بازگردند. همچنین روزانه هزاران دانشجو و استاد بین شهر تهران و شهرهای پیرامون در حال تردد هستند، این موارد حاکی از حوزه نفوذ تهران میباشد. حال این سؤال مطرح میشود که محدوده حوزه نفوذ کلانشهر تهران کجاست؟ تعیین حوزه نفوذ شهر تهران به دلایل اقتصادی، ارایه خدمات و... از اهمیت ویژهای برخوردار است. روشهای مختلفی برای تعیین حوزه نفوذ از طرف صاحبنظران ارایه شده است. در این مقاله روش زمانی(مدت دسترسی) و مدل جاذبه (گرانشی) با استفاده از متغیرهای جمعیت و فاصله، به کار گرفته شده است. و از روش کتابخانهای و میدانی استفاده شده است. بررسیها در این مقاله نشان میدهد که شهرهای نزدیکتر به تهران بیشترین تأثیر را از تهران دارند. همچنین جنوب، جنوب غربی و غرب شهر تهران به دلیل دسترسی آسان، تمرکز جمعیت و فعالیتهای اقتصادی، بیشتر تحت تأثیر قرار دارند.
تهران,توان جاذبه, حوزه نفوذ,رتبه شهر.,کلانشهر
https://jtcp.ut.ac.ir/article_22650.html
https://jtcp.ut.ac.ir/article_22650_0c45dd58b4dde36adf3af89cb2b351aa.pdf
دانشگاه تهران
مجله علمی " آمایش سرزمین "
2008-7047
2423-6268
2
3
2011
09
23
بررسی و تحلیل ویژگیهای منحصر به فرد نظام برنامهریزی فضایی در بلژیک
29
52
FA
الهام
فلاح منشادی
دانشجوی دکتری شهرسازی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران
efallah@ut.ac.ir
بررسی نظام برنامهریزی فضایی در کشورهای مختلف میتواند راهنمایی در راستای اتخاذ تصمیمات مقتضی جهت بهبود نظام عملکردی برنامهریزی در کشور باشد. کشور بلژیک با وجود مساحت کم آن دارای نظام برنامهریزی منحصر به فردی است، که ناشی از موقعیت ویژه سیاسی و اجتماعی این کشور است. بلژیک دارای سیستم فدرالی متشکل از سه جامعه فرهنگی و سه منطقه اقتصادی است که برنامهریزی فضایی در حیطه اختیارات مناطق اقتصادی قرار میگیرد و هر یک از مناطق سیستم برنامهریزی متفاوتی را دنبال مینمایند. در این مقاله ابتدا ویژگیهای عمومی کشور بلژیک بیان شده و در ادامه مشکلات شهرنشینی و در نهایت، خلاصهای از سیستم برنامهریزی فضایی در این کشور مورد بررسی قرار گرفته است. بررسی نظام برنامهریزی فضایی در کشورهای مختلف میتواند راهنمایی در راستای اتخاذ تصمیمات مقتضی جهت بهبود نظام عملکردی برنامهریزی در کشور باشد. کشور بلژیک با وجود مساحت کم آن دارای نظام برنامهریزی منحصر به فردی است، که ناشی از موقعیت ویژه سیاسی و اجتماعی این کشور است. بلژیک دارای سیستم فدرالی متشکل از سه جامعه فرهنگی و سه منطقه اقتصادی است که برنامهریزی فضایی در حیطه اختیارات مناطق اقتصادی قرار میگیرد و هر یک از مناطق سیستم برنامهریزی متفاوتی را دنبال مینمایند. در این مقاله ابتدا ویژگیهای عمومی کشور بلژیک بیان شده و در ادامه مشکلات شهرنشینی و در نهایت، خلاصهای از سیستم برنامهریزی فضایی در این کشور مورد بررسی قرار گرفته است.
برنامهریزی فضایی,بلژیک.,سیاستهای شهری,نظام برنامهریزی
https://jtcp.ut.ac.ir/article_22651.html
https://jtcp.ut.ac.ir/article_22651_e68d1f4b2aa930dc81578de2cc086b65.pdf
دانشگاه تهران
مجله علمی " آمایش سرزمین "
2008-7047
2423-6268
2
3
2011
09
23
بررسی سلسله مراتب نظام برنامهریزی فضایی در کشور سوییس
71
53
FA
ملیحه
علیقلعه باباخانی
دانشجو دکتری شهرسازی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران
babakhani@ut.ac.ir
با آغاز قرن بیستم، اکثر کشورهای جهان در واکنش به پیچیدگیها و معضلات توسعه گسترده شهرنشینی اولین اقدامات برنامهریزی فضایی خود را آغاز نمودند. کشور سوییس از این امر مستثنی نبوده و از اوایل قرن بیستم اقدامات برنامهریزی فضایی خود را از پایینترین سطح با تأکید بر ملاحظات کمّی شروع نموده و امروزه با گذشت بیش از یک قرن برنامهریزی فضایی آن با تکیه بر اصول پایداری، مشارکت عمومی و خصوصی و به کارگیری گسترده از تکنیکهای مدلسازی و شبیهسازی در حال انجام و پیشرفت است. هدف این مقاله آشنایی با نظام برنامهریزی فضایی این کشور از سه بخش اصلی تشکیل شده است؛ در بخش اول به آشنایی مختصر از شرایط سیاسی، جغرافیایی، اقتصادی و اجتماعی و شناخت تنگناهای موجود در نظام برنامهریزی فضایی این کشور پرداخته شده و در بخش دوم سطح سهگانه برنامهریزی فضایی سوییس تبیین شده و در بخش سوم نتیجهگیری شده است. نظام برنامهریزی فضایی سوییس در سه سطح کنفدراسیون، کانتون و کمون انجام میشود که از ویژگیهای اصلی آن همکاری افقی و عمودی در سطوح مختلف برنامهریزی، تأکید بر اصل خودمختاری کانتونها و اصل دموکراتیک است.
برنامهریزی فضایی,کانتون,کشور سوییس,کمون.,کنفدراسیون
https://jtcp.ut.ac.ir/article_22652.html
https://jtcp.ut.ac.ir/article_22652_e9a4f3e3bb8dc222bab73fc3213ba001.pdf
دانشگاه تهران
مجله علمی " آمایش سرزمین "
2008-7047
2423-6268
2
3
2011
09
23
آمایش سرزمین در اتریش بانگاهی به کنفرانس برنامهریزی فضایی(?rok)
73
99
FA
مهرانوش
مفیدی
دانشجو دکتری شهر سازی پردیس هنرهای زیبا دانشگاه تهران
mehrmofidi@yahoo.com
مقاله حاضر به بررسی نظام برنامهریزی فضایی اتریش میپردازد. گرچه شروع برنامههای آمایش سرزمین در اتریش بر اساس تعاریف نوین به دهههای 50 و60 قرن بیستم برمیگردد، از سال 1971 با تشکیل کنفرانس آمایش سرزمین (?rok) این امر به طور جدی بر مبنای قانون اساسی در دستور کار 9 ایالت به عنوان مسؤولان اصلی تهیه آن قرار گرفت. در یک سیستم پیچیده از توزیع قدرت و در سه سطح ملی (فدرال)، ایالتی و محلی این برنامهها به اجرا در میآیند. دولت مرکزی مسؤولیت برنامههای آموزش عالی، فرودگاهها، مدیریت آب، حمل و نقل ریلی، جادههای بین منطقهای، آزادراهها و جادههای فدرال، معادن، جنگلداری و امور مالی را برعهده دارد. قوانین ساختمانی و منطقهبندی، حفاظت از طبیعت، شکار وماهیگیری،کشاورزی، وضع و دریافت مالیات برعهده ایالتها میباشد. اطلاعات مورد نیاز برنامهریزی در سطح منطقهای جمعآوری میشود و در تهیه برنامههای منطقهای، هماهنگی با حکومت مرکزی و مناطق همجوار پیگیری شده و توصیههای لازم برای نظارت بر شهرداریها و برنامههای شهری ارایه میشود. تنها سطحی که برنامهریزی فضایی در تمام سطح محدوده اجرا میشود سطح کمونها(سطح محلی) است که از وین،14 شهر خودمختار و2342 شهرداری کاملاً کوچک تشکیل میشوند در این سطح طرحهای کالبدی محلی تهیه میشوند که به لحاظ حقوقی الزامآور بوده و میبایست اصول توسعه وعمران، ابزار اجرا و طبقهبندی کاربری اراضی را پیشبینی نمایند و توسط مرجع منطقهای نظارت، بازبینی و تصویب نهایی گردند.
اتریش,برنامهریزی فضایی,برنامههای اتحادیه اروپا.,دولت فدرال,کنفرانس آمایش سرزمین
https://jtcp.ut.ac.ir/article_22653.html
https://jtcp.ut.ac.ir/article_22653_0d811dcc9ef7128ecd5910c4ca1d5754.pdf
دانشگاه تهران
مجله علمی " آمایش سرزمین "
2008-7047
2423-6268
2
3
2011
09
23
مروری بر تجارب برنامهریزی شهری در اسپانیا
101
122
FA
سارا
حبیبی
دانشجوی دوره دکتری شهرسازی پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران
shabibi@ut.ac.ir
کشور اسپانیا تحولات بسیاری را در نظام برنامه ریزی شهری به خود دیده و از جمله کشورهای با نظام منطقهبندی شده میباشد. با توجه به موفقیت کنونی این کشور، تحقیق حاضر در پی آن است که به بررسی نظام موجود در اسپانیا بپردازد.
در این راستا، در ابتدا به توصیف ویژگیهای عمومی این کشور خواهیم پرداخت و پس از آن سابقه و نظام برنامهریزی شهری را در سطوح مختلف مورد بررسی قرار خواهیم داد. در انتها نیز به آخرین اقدامات شهری و قوانین و مقررات تصویب شده، اشاره خواهیم نمود. نتایج حاصل نشانگر آن است که اگرچه نظام برنامهریزی شهری در این کشور در تمامی سطوح ملی، محلی و منطقهای فعال میباشد، اما در سطح منطقهای برنامهریزی قدرتمندتری را شاهد هستیم. علاوه بر این، در سالهای اخیر نیز قوانین جدیدی در جهت تکمیل خلأهای موجود در نظام برنامهریزی شهری آن وضع شده است.
ابزارهای برنامهریزی,اسپانیا,جوامع خودمختار,سطوح برنامهریزی شهری,قوانین شهرسازی.
https://jtcp.ut.ac.ir/article_22654.html
https://jtcp.ut.ac.ir/article_22654_fda19c1895e38ed8d2b6d0d36770aba6.pdf
دانشگاه تهران
مجله علمی " آمایش سرزمین "
2008-7047
2423-6268
2
3
2011
09
23
بررسی ابزارهای مدیریت سرزمین در سیستم برنامهریزی فضایی کشور پرتغال
123
144
FA
گلدیس
وحیدی برجی
دانشجوی دکتری شهرسازی پردیس هنرهای زیبا دانشگاه تهران
goldis_vahidi2@yahoo.com
آرایش نظامهای برنامهریزی یک کشور، نظام برنامهریزی فضایی آن محسوب میشود. آشنایی با نظام برنامهریزی فضایی کشورها و تجربیات آنها امکان مقایسه وتطبیق را فراهم آورده و در نتیجه تصمیمگیری و تعیین سیستم برنامهریزی مناسب میّسر میشود. این مقاله به مطالعه سیستم برنامهریزی فضایی کشور پرتغال پرداخته و به علت متأثر بودن سیستم از عوامل متعدد، نخست وضعیت جغرافیایی، جمعیتی، اقتصادی، تاریخی و سیاسی آن بررسی شده و سپس تاریخچه برنامهریزی فضایی و برنامهریزی زمان حاضر به همراه انواع طرحها و قوانین مربوط به تفصیل مشخص شده است. علت انتخاب این کشور، رشد سریع اقتصادی و به تبع تغییرات بسیار درسالهای اخیردر برنامهریزی فضایی آن است. آرایش نظامهای برنامهریزی یک کشور، نظام برنامهریزی فضایی آن محسوب میشود. آشنایی با نظام برنامهریزی فضایی کشورها و تجربیات آنها امکان مقایسه وتطبیق را فراهم آورده و در نتیجه تصمیمگیری و تعیین سیستم برنامهریزی مناسب میّسر میشود. این مقاله به مطالعه سیستم برنامهریزی فضایی کشور پرتغال پرداخته و به علت متأثر بودن سیستم از عوامل متعدد، نخست وضعیت جغرافیایی، جمعیتی، اقتصادی، تاریخی و سیاسی آن بررسی شده و سپس تاریخچه برنامهریزی فضایی و برنامهریزی زمان حاضر به همراه انواع طرحها و قوانین مربوط به تفصیل مشخص شده است. علت انتخاب این کشور، رشد سریع اقتصادی و به تبع تغییرات بسیار درسالهای اخیردر برنامهریزی فضایی آن است.
ابزارهای قانونی.,برنامه ریزی فضایی,پرتغال,طرح,مدیریت سرزمین
https://jtcp.ut.ac.ir/article_22655.html
https://jtcp.ut.ac.ir/article_22655_e97778f935098464a6dc14c254a9db1f.pdf
دانشگاه تهران
مجله علمی " آمایش سرزمین "
2008-7047
2423-6268
2
3
2011
09
23
بررسی نظام برنامهریزی فضایی در فدراسیون روسیه
145
168
FA
پارسا
ارباب
دانشجوی دکتری شهرسازی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران
parsa_arbab@yahoo.com
مقاله حاضر نظام برنامهریزی فضایی کشور روسیه را مورد بررسی قرار میدهد. مطالعه نظام برنامهریزی فضایی روسیه، سه مرحله متمایز از یکدیگر را مشخص میسازد. مرحله نخست از قرن شانزدهم تا اوایل قرن بیستم میلادی را شامل میشود، این دوره دورهای است که منشأ برنامهریزی فضایی شکل گرفته و در طول حدود 400 سال به مرور توسعه یافته است. مرحله دوم به دوران سلطه اتحاد جماهیر شوروی اختصاص دارد، دورانی که در سایه تکیه بر قدرت متمرکز دولتی و تفکرات سوسیالیستی به نوعی برنامهریزی فضایی افول کرده یا با نقطهنظرهایی خاص و متمایز پیاده میشود. مرحله سوم تشکیل فدراسیون روسیه در اواخر قرن بیستم میلادی تا به امروز را در بر میگیرد، بازهای که طرحهای برنامهریزی قلمرو با تکیه بر مجموعه قوانین توسعه شهری فدرال، در سطوح مختلف ملی، منطقهای و محلی اعمال شده و نوید حرکتی قاعدهمند را میدهد که چشمانداز آن فراهم ساختن بستر مناسبتر برای انسجام بیشتر، شفافیت و مشارکت بازیگران مختلف، تحققپذیری و کارآمدی است.
روسیه,سطوح مختلف.,طرحهای برنامهریزی قلمرو,مجموعه قوانین توسعه شهری فدرال,نظام برنامهریزی فضایی
https://jtcp.ut.ac.ir/article_22656.html
https://jtcp.ut.ac.ir/article_22656_02b72609988e51073a5e9cf366711c17.pdf