دانشگاه تهرانمجله علمی " آمایش سرزمین "2008-70475120130622The Evaluating of Land Use Suitability by the Method of Ecological Potential in the Ardebil Province toward Land use Planningارزیابی تناسب کاربری اراضی از طریق مدل توان اکولوژیک در استان اردبیل با هدف آمایش سرزمین5263546910.22059/jtcp.2013.35469FAحسینحاتمی نژاداستادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران0000-0002-6896-7141سیدعباسرجاییدانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهرانفاطمهسالاروندیاندانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهرانایرجتیموریاستادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، پردیس بین¬المللی ارس، دانشگاه تبریزJournal Article20121013One of the basic and important fundament of sustainable development is Land use planning and use of appropriated with environmental characteristic and use correct of natural sources in the region and country. Ardabil province is one of the regions that its land use in some of its places is not appropriated with ecological potential, especially in the Lands which they are under cultivation. Therefore, this article have intend to analogy of land use now with ecological potential in the province. To prepare the map of land use, utilized the ETM and ASTER image sensor 2002 and so used from information layers in the linked organizations and ground survey. Analogy of ecological potential in the province is done in the GIS and according to method of Makhduom of course with slightly changes. We compared the ecological potential with land use of the province by overlying of different layers. The maps of region’s ecological potential were prepared with overlying of different layers by combine code in GIS. The Results show there is disagreement in the Dry farming areas with ecological potential. In other words, that is 37% fields of dry farming and 6.7% cultivate in the country of Ardabil not agreement with ecological potential.آمایش سرزمین و استفاده صحیح و متناسب با ویژگیهای محیطی از منابع و دادههای طبیعی در سطح منطقه و کشور، از اصول اوّلیه و مهم توسعه پایدار به شمار میآید. در استان اردبیل نحوه استفاده از سرزمین، مخصوصاً در اراضی زیرکشت، بر اساس توان اکولوژیک صورت نمیگیرد. بنابراین، این مقاله بر آن است تا مقایسهای بین کاربری اراضی موجود و توان اکولوژیک در استان انجام دهد. در این بررسی نقشه کاربری اراضی از تصاویر ماهوارهای استخراج شد و ارزیابی توان اکولوژیک استان نیز از روش مطرح شده توسط مخدوم با اندکی تغییرات در Arc GIS به دست آمد. مقایسه توان اکولوژیک استان با کاربری اراضی با استفاده از رویهمگذاری لایههای مختلف اطلاعاتی صورت گرفت و نقشه توانهای اکولوژیک منطقه تهیه گردید. نتیجه به دست آمده نشان میدهد در عرصههای کشت زراعت دیم، کاربری وضع موجود مغایر با توان اکولوژیک میباشد؛ بدین شرح که از کل کاربریهای مربوط به زراعت دیم در سطح استان نزدیک به 37 درصد جزو اراضی حفاظتی می باشد که به زیر کشت و کار رفته است. همچنین، از کل کاربری های مربوط به زراعت آبی، 77/6 درصد جزء اراضی حفاظتی میباشد.https://jtcp.ut.ac.ir/article_35469_658eab0bac21bb710e568fdccf4af650.pdfدانشگاه تهرانمجله علمی " آمایش سرزمین "2008-70475120130622Investigation the Position of Free Zone in the Qeshm Island in Sustained Development and Social Securityبررسی جایگاه مناطق آزاد تجاری جزیره قشم در توسعه پایدار و امنیت اجتماعی27493547010.22059/jtcp.2013.35470FAابراهیمرستم گورانیدانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه پیام نور، تهرانمریمبیرانوند زادهدانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید بهشتیسیدداناعلی زادهدانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه خوارزمیمهدیحشمتی جدیددانش آموخته کارشناسی ارشد اقلیم شناسی، دانشگاه رازیJournal Article20121202Before creating a free zone in the Qeshm Island, the indicators of development (social, economic, physical and environmental), the lowest value was found. Nowadays, these indicators increase in this island. This research study the role of Qeshm in Iran Census in urban development, and social security in Qeshm examined, Method of research is descriptive – analytical. The results suggest that the creation of social development indicators like education Qeshm, population and economic indicators such as the expansion of commercial markets, docks, customs, employment trends have been growing, despite the positive effects of creating, bottom of these crimes in the future urban structure of Qeshm is also ineffective acknowledges it is 50 percent of respondents to the insecurity situation in the city of Qeshm in the future will increase relative to the status Qeshm.منطقه آزاد قشم با سابقه تأسیس21 ساله توانسته در زمینههای مختلف اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی فعالیتهای درخور توجهی داشته باشد. تا قبل از ایجاد منطقه آزاد در جزیره، شاخصهای توسعه (اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و زیستمحیطی) در کمترین مقدار قرار داشت. این پژوهش با هدف بررسی جایگاه مناطق آزاد تجاری جزیره قشم در توسعه پایدار و امنیت اجتماعی انجام شد. روش تحقیق این پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و با استفاده از منابع اسنادی و کتابخانهای و آمار مستند در مرکز آمار ایران انجام گرفت. نتایج تحقیق حاکی از این است که با ایجاد منطقه آزاد قشم شاخصهای توسعه اجتماعی و نماگرهای اقتصادی مانند گسترش بازارهای تجاری، اسکلهها، گمرکها، اشتغال روند رو به رشدی داشتهاند، از طرف دیگر، با وجود تأثیرات مثبت حاصل از ایجاد منطقه آزاد قشم در برخی از شاخصهای امنیتی و جرم نظیر قاچاق کالا، فروش مشروبات الکی و غیره افزایش یافته است. تبعات این جرائم در آینده نیز بر ساختار شهری قشم بیتأثیر نخواهد بود.https://jtcp.ut.ac.ir/article_35470_151f0caddbd262b27d8612c00f330f3d.pdfدانشگاه تهرانمجله علمی " آمایش سرزمین "2008-70475120130622Codification of Strategic plan of Tourism Development in Rural Tourism Sample Areas
Case Study: The Tourism Sample Village of Hajij in Pavehتدوین برنامه استراتژیک توسعه گردشگری در مناطق نمونه گردشگری روستایی مطالعه موردی: روستای نمونه گردشگری هجیج در شهرستان پاوه51783547110.22059/jtcp.2013.35471FAعلیحاجی نژاددانشیار دانشکده جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، دانشگاه سیستان و بلوچستاندانارحیمیدانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی توریسم، دانشگاه سیستان و بلوچستانزهراتقی زادهدانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی توریسم، دانشگاه سیستان و بلوچستانJournal Article20121022Nowadays, tourism development in rural capable tourism sample areas is one of the ways to save the villages from poverty, immigration, social and economical problems. So, the present study identified the environmental potential of the tourism sample area of Hajij Village through using a set of internal factors (strengths and weaknesses) and the external factors (opportunities and threats) and then, codified the tourism strategic plan in this area. Accordingly, the present study was an applied-developmental research with descriptive-analytic methodology. The data from questionnaires and field studies were survived in order to determine the four dimensions of SWOT technique. The research had a simple random sampling including tourism experts and scholars in the province. The findings of the study showed that Hajij Village had 11 strengths, 11 weaknesses, 12 opportunities, and 6 threats, which according to priority of these factors, T2, W3, O2, and S4 had the most scores. In addition, WO and SO strategies were located in the first and second priority for tourism planning. This assessment leaded to codifying of tourism development program of Hajij Village, which could help the improvement of tourism status in the tourism sample area of Hajij.امروزه یکی راههای نجات روستاها از فقر، مهاجرت، مشکلات اجتماعی و اقتصادی توسعه گردشگری در مناطق مستعد گردشگری روستایی میباشد. با توجه به این مهم، پژوهش حاضر در پی شناسایی توان محیطی منطقه نمونه گردشگری روستای هجیج و تدوین برنامه توسعه استراتژیک گردشگری با استفاده از مجموعه عوامل درونی(قوت و ضعف) و مجموعه عوامل بیرونی(فرصتها و تهدیدات) میباشد. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی و از لحاظ ماهیت، کاربردی - توسعهای میباشد. با استفاده از پیمایش دادههای حاصل از پرسشنامه و مطالعات میدانی به تعیین ابعاد چهارگانه تکنیک SWOT پرداخته شد. نمونهگیری پژوهش نمونهگیری تصادفی ساده و جامعه آماری را کارشناسان و صاحبنظران گردشگری استان میباشد. یافتههای پژوهش نشان میدهد که در روستای هجیج تعداد قوتها 11، ضعفها 11، فرصتها 12 و تهدیدات 6 مورد میباشند. که بر اساس اولویتبندی این عوامل S4, O2, W3 و T2دارای بیشترین امتیاز میباشند و استراتژیهای WOو SO در اولویتهای اول و دوم برای برنامهریزی گردشگری میباشند. ارزیابی صورت گرفته در این پژوهش به تدوین برنامه توسعه گردشگری روستا هجیج انجامید که میتواند رهگشایی برای اصلاح و بهبود وضعیت گردشگری این منطقه باشد.https://jtcp.ut.ac.ir/article_35471_65a4488e390826d54dcedc81b9322a74.pdfدانشگاه تهرانمجله علمی " آمایش سرزمین "2008-70475120130622An Investigation of Changes in land Use According to the Analysis of Landscape Ecology Metrics by Using Remote Sensing and GIS in Arid and Semi-arid Region of Dehloranبررسی تغییرات کاربری اراضی بر اساس تجزیه و تحلیل متریک¬های سیمای سرزمین با استفاده از سنجش از دور و GIS در منطقه خشک و نیمه خشک دهلران79993547410.22059/jtcp.2013.35474FAحسنفتحی زاددانش آموخته کارشناسی ارشد بیابان زدایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلاماحمدنوحه گردانشیار دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه هرمزگانمرزبانفرامرزیاستادیار منابع طبیعی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلاممهدیتازهاستادیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه اردکانJournal Article20130205Many human activities due to the lack of consideration in environmental restrictions on the landscape ecology are influential and have severe environmental effects on natural ecosystems. This study was conducted to investigate the trend of changes in landscape ecology in Dehloran, Ilam. For developing maps of Land cover, and analyzing the changes, we used, respectively, the satellite images of (1985) TM and (2007) ETM <sup>+</sup> were applied and landscape metrics of class area, density of patches, number of patches, mean of patches size, edge density and mean of shape index Various class-level landscape pattern metrics were calculated using FRAGTATS, in order to analyze landscape fragmentation. The analysis of landscape metrics revealed that the extensive replacement of fair rangelands by agricultural lands, rangelands, residential areas and barren lands. The results showed that increase in the number of patches and decrease in the mean of the area size was an important indicator of significant index of degradation, and the process of degradation and destruction of landscape ecology was in an increase mood. Therefore the results necessitated paying attention to the quality of land use and cover in the region for to exploit natural resources appropriately and sustainably.بسیاری از فعالیتهای انسانی به دلیل عدم توجه به محدودیتهای محیط زیستی بر سیمای محیط تأثیرگذار بوده و اثرات زیست محیطی شدیدی بر اکوسیستمهای طبیعی دارد. این مطالعه به منظور بررسی روند تغییرات سیمای سرزمین در منطقه دهلران استان ایلام انجام شده است. به منظور تهیه نقشههای پوششسرزمین و تحلیل تغییرات، به ترتیب، از تصاویر ماهوارهای (1364) TMو (1386) ETM<sup>+</sup>و متریکهای مساحت طبقه، تراکم لکه، تعداد لکه، متوسط اندازه لکه، تراکم حاشیه و متوسط شاخص شکل استفاده شد. برای آنالیز گسستگی چشمانداز، متریکهای متنوع الگوی چشمانداز در سطح کلاس با استفاده از نرمافزار FRAGSTATS محاسبه شد. تجزیه و تحلیل متریکهای سیمای سرزمین بیانگر جایگزینی گسترده اراضی مرتعی متوسط توسط اراضی کشاورزی، مرتعیفقیر، مسکونی و بایر بوده است. بر طبق نتایج، افزایش تعداد لکهها و کاهش میانگین مساحت، شاخص مهم تجزیه بوده و روند تخریب و تجزیه سیمای سرزمین به صورت افزایشی بوده است و توجه به وضعیت کاربری و پوشش سرزمین در منطقه، به منظور بهرهبرداری مناسب و پایدار از منابع طبیعی الزامی است.https://jtcp.ut.ac.ir/article_35474_9d4df289600b796cc623ad2e0fe05e13.pdfدانشگاه تهرانمجله علمی " آمایش سرزمین "2008-70475120130622Landfill Site Selection with Regional and Local Screening Method in East of Guilan Provinceمکان یابی جایگاه دفن زباله در شرق استان گیلان بر اساس روش غربال منطقه¬ای و محلی1011323547510.22059/jtcp.2013.35475FAمجیدامیدی خواه دیلمیدانش آموخته کارشناسی ارشد محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهرانمسعودمنوریاستادیار دانشکده محیط زیست،دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهرانقاسمعلیعمرانیاستاد دانشکده محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهرانJournal Article20130203This study conducted to locate the landfill in the range of studies, in view of the most recent guidelines Environment Protection Organization of Iran as to the citation Article 12 of the law and article 23 executive bylaws Waste management In order to Reducing the damaging effects of environmental Activities, locations and Utilities Related with the Processing and disposal Ordinary wastes, Including all the places of burial and recycling Has been prepared. Using the screening regional method and GIS, the Legal-restricted areas as well as the fit regions for waste disposal at the regional scale reviewed and was specified. Then, fit regions in the local scale with regard the important parameters in this method and the weight of them have been Priorities. Three main natural conditions، land-use and economic factors was interference in this method. Then, based on the population growth rate and the amount of waste produced in a horizon of 20 years the area of land required for landfill in the Study area specified and Lands prone with an area of less than the amount determined is removed from the map of merit and was provision the final suitability maps include appropriate land-landfill by taking all the conditions and criteria of the environment protection organization of Iran was determined prone for landfill the 2770.7 hectares at regional scales and 2105.6 hectares of land at the local scale of the whole range of Studies.این پژوهش، به منظور مکانیابی محل دفن زباله در محدوده مطالعاتی، با لحاظ نمودن جدیدترین دستورالعمل سازمان حفاظت محیط زیست که به استناد ماده 12 قانون و ماده 23 آئین نامه اجرایی مدیریت پسماند به منظور کاهش اثرات مخرب زیست محیطی فعالیتها، مکانها و تأسیسات مرتبط با پردازش و دفع پسماندهای عادی از جمله کلیه اماکن دفن و بازیافت تهیه انجام گرفته است. با استفاده از روش غربال منطقهای و محلی و نرمافزارهای سیستم اطلاعات جغرافیایی مناطق دارای محدودیت قانونی و همچنین، مناطق مستعد جهت دفن پسماند در مقیاس منطقهای بررسی و مشخص گردید. سپس، مناطق مستعد در مقیاس محلی با توجه به پارامترهای حائز اهمیت در این روش و اوزان آنها اولویتبندی شدند. در این روش 3 عامل اصلی شرایط طبیعی، کاربری اراضی و عوامل اقتصادی دخالت دارد که عوامل یاد شده در مقیاس منطقهای و محلی مورد مطالعه قرار گرفتند، سپس، بر اساس نرخ رشد جمعیت و میزان تولید زباله در یک افق 20 ساله مساحت اراضی مورد نیاز جهت دفن زباله در محدوده مطالعاتی تعیین و اراضی مستعد با مساحت کمتر از مقدار تعیین شده از نقشه شایستگی حذف و نقشه شایستگی نهایی، شامل اراضی مناسب دفن زباله با در نظر گرفتن کلیه ضوابط و معیارهای سازمان حفاظت محیط زیست به مساحت، 7/2770 هکتار در مقیاس منطقهای و 6/2105 هکتار از اراضی در مقیاس محلی از کل محدوده مطالعاتی مستعد برای دفن زباله تعیین گردید.https://jtcp.ut.ac.ir/article_35475_00e3fbf5d09921e7edacce9d58b77d39.pdfدانشگاه تهرانمجله علمی " آمایش سرزمین "2008-70475120130622Determination and Assessment the sustainability criteria and indices in Taleghan Catchment- Zeidasht1تعیین و ارزیابی معیارها و نشانگر¬های پایداری در حوزه آبخیز طالقان- زیدشت یک1331543547610.22059/jtcp.2013.35476FAامیداسدی نلیواندانش آموخته کارشناسی ارشد آبخیزداری، دانشگاه تهرانعلی اکبرنظری سامانیاستادیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهرانمحسنمحسنی سارویاستاد دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهرانقوام الدینزاهدی امیریدانشیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهرانJournal Article20130129Sustained development is achieved an overlapping is created between ecological, economical and social classes. The purpose of this research is to determine and measure the sustainability criteria and indices. An ecological approach has used in order to assess sustainability in watershed of Zeidasht1 to maintain a balance between three economical, social and ecosystem categories. Selected variables were obtained using common assessment and their value. In order to assess sustainability, watershed and range management projects monitoring and evaluation monitoring provided by president strategically supervising planning assistant and range and watershed management, forest organization(watershed management department, coordination and planning department) for Iran. As a whole, in rangeland ecological section, three criteria, nine indices and fourteen variables were evaluated. Final score for ecological one was 45 fall in to in moderate class and final score dedicated to social and economical issues about 32 that number of 2 is obtained in respect to 16 selective variables that also it categorized into moderate class. Eventually using matrices, score estimation and watershed validation table, watershed sustainability is determined. In respect to total Zeidasht watershed score, this watershed is categorized in too poor sustainability class.توسعه پایدار در صورتی تحقق مییابد که همپوشی بین لایههای اکولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی ایجاد گردد. هدف از این تحقیق تعیین معیارها و نشانگرهای پایداری و ارزیابی و اندازهگیری پایداری میباشد. جهت ارزیابی پایداری در حوزه آبخیز زیدشتیک از رویکرد بومسازگان استفاده شده است که در پی حفظ تعادل بین سه مقوله اقتصادی، اجتماعی و اکوسیستم است. متغیرهای انتخابی با روشهای معمول و رایج ارزیابی شدند و مقدار آنها به دست آمد. جهت ارزیابی پایداری از دستورالعمل پایش و ارزشیابی طرحهای مدیریت منابع طبیعی و آبخیزداری استفاده شد. در حالت کلی در بخش بومسازگان مرتعی 3 معیار، 9 نشانگر و 14 متغیر انتخاب و اندازهگیری شدند. در بخش بومسازگان مسائل اقتصادی و اجتماعی 5 معیار و 16 نشانگر انتخاب و اندازهگیری شدند. امتیاز نهایی برای بومسازگان مرتع 45 شد که آن را در طبقه متوسط قرار میدهد و امتیاز نهایی برای بخش مسائل اقتصادی و اجتماعی 32 شد که با توجه به 16 متغیر انتخابی عدد دو به دست میآید، که آن را در طبقه متوسط قرار میدهد. در نهایت، با توجه به جمع کل امتیازات حوزه آبخیز با استفاده از ماتریس برآورد امتیازات و جدول ارزشیابی حوزه آبخیز، زیدشت به لحاظ پایداری وضعیت ضعیفی دارد.https://jtcp.ut.ac.ir/article_35476_596d62d3bf56fc20fde5f4945fbcd9ac.pdfدانشگاه تهرانمجله علمی " آمایش سرزمین "2008-70475120130622Identifying and Locating the Suitable Urban Development Spots with Application Criteria of Ecosystem
(Case Study: Mahmood Abad Township, Mazandaran Province)شناسایی و مکان¬یابی فضاهای مناسب شهری با تأکید بر معیارهای زیست محیطی (مطالعه نمونه: شهرستان محمودآباد مازندران)1551793547810.22059/jtcp.2013.35478FAطهورادهشوردانشجوی دکتری محیط زیست، گروه ارزیابی و آمایش محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهرانافشیندانه کاردانشیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهرانعلی اصغرآل شیخدانشیار دانشکده نقشه برداری، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسیرضااحمدیاناستادیار گروه مهندسی شهرسازی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامیJournal Article20130310Aim of this study is to identify suitable Urban Development spots with application of Environmental Criteria in Mahmoodabad Township. A series of criteria were identified by investigating various sources about the location of urban development to achieve the aim of this study. Then criteria were selected by Delphi questionnaire or survey experts. So 12 criteria and 30 subcriteria were selected for urban development site selection in Mahmoodabad Township. These remained criteria which can convert to maps were weighted with AHP method. Then criteria were converted to maps by Arc GIS software. After that the maps combined with a weighted linear combination by Arc GIS software and appropriate spots for urban development were chosen. Area of the biggest spot is 0/7 square kilometers and area of the next spot is 0/4 square kilometers. According to 26th article of executive regulations for new towns building, minimum area of a new city is 3 square kilometers. So, none of the spots are suitable for urban development. Results and the criteria which obtained in this research can be used as a guide in areas that have similar features (north coastal area of country) to Mahmoodabad Township.هدف از این مطالعه شناسایی لکههای مناسب توسعه شهری با کاربرد معیارهای محیط زیستی درشهرستان محمودآباد است. برای نیل به این هدف، با بررسی منابع مختلف در رابطه با مکانیابی توسعه شهری، یک سری از معیارها شناسایی شدند. سپس، با استفاده از تکنیک دلفی، معیارها غربال و انتخاب شدند. به این ترتیب، 12 معیار و 30 زیرمعیار برای مکانیابی توسعه شهری در شهرستان محمودآباد، مناسب تشخیص داده شد. معیارهایی که قابلیت تبدیل به نقشه را داشتند، با استفاده از روش AHP وزندهی شده و در محیط نرمافزارArc GIS نقشهسازی شدند. سپس، با استفاده از ترکیب خطی وزندار نقشهها در GIS با یکدیگر تلفیق شدند و لکههای مناسب توسعه شهری به دست آمد. مساحت بزرگترین پهنه 7/0 کیلومتر مربع و مساحت پهنه بعدی 4/0 کیلومتر مربع تعیین شد. طبق ماده 26 از آییننامه اجرایی قانون ایجاد شهرهای جدید، حداقل مساحت مناسب برای شهر 3 کیلومتر مربع میباشد. بنابراین، هیچ کدام از لکهها مستعد توسعه شهری نیستند. نتایج و معیارهای حاصل شده در این تحقیق، میتواند برای مناطقی با ویژگیهای مشابه (منطقه ساحلی شمال کشور) به عنوان یک راهنما مورد استفاده قرار گیرد.https://jtcp.ut.ac.ir/article_35478_63794379532900bf6e54f8fdab554a18.pdfدانشگاه تهرانمجله علمی " آمایش سرزمین "2008-70475120130622Identifying and Analyzing the Effective Factors on Functional Changes of the Rural Areas in Qom Provinceشناسایی و تحلیل عوامل مؤثر بر تغییرات کارکردی نواحی روستایی استان قم1812093547910.22059/jtcp.2013.35479FAمحمدعلیاحمدی شاپورآبادیدانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه اصفهاناحمدتقدیسیاستادیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه اصفهانمحمدرضارضوانیاستاد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه تهران0000-0003-0830-3666Journal Article20130417The purpose of this research is to investigate the factors which are affected the functional changes of rural areas in Qom province which was implemented by the descriptive, analytic-measuring methodology. In this project, 145 experts and managers related to planning and rural development were questioned about their views. After this investigation, by the method of factor analyzing, eight key factors as the affective factors on functional changes of the rural areas were extracted and entitled. First factor, limitations in development of agriculture and employment in rural areas have at least 14% of the total variance and identified as the most important factor. Access and interaction of urban and rural areas, the promotion of tourism, the urbanization of the rural environment attractive, the new investment in rural areas the population changes and the facilities and services, respectively, 12.79% ,9/48% ,8/50% ,6/80% ,5/20% ,4/84% and 4.46% of the total variance of the variables explainedشتاب گرفتن عوامل درونی و بیرونی و پیوندهای حاصل از آن بر فضاهای روستایی در چند دهه اخیر با تحولات گستردهای روبرو بوده که ساختار و کارکرد نواحی روستایی را در مناطق مختلف کم و بیش متحول ساخته است. پژوهش حاضر با هدف بررسی و تبیین عوامل مؤثر بر تغییرات کارکردی در نواحی روستایی استان قم به روش توصیفی و تحلیلی – پیمایشی انجام شد، با بهرهگیری از تحلیل عاملی دیدگاههای 145 نفر از کارشناسان و مدیران خبره در برنامهریزی و توسعه روستایی هشت عامل به عنوان عوامل اثربخش بر تغییرات کارکردی از دیدگاه کارشناسان و مدیران استخراج و نامگذاری شدند. عامل اول، محدودیتهای توسعه کشاورزی و اشتغال در نواحی روستایی با تبیین بیش از 14 درصد از کل واریانس به عنوان مهمترین عامل معرفی شد. عوامل دسترسی و مراودات شهر و روستا، گسترش گردشگری، گسترش شهرنشینی، جاذبههای محیط روستایی، سرمایهگذاری جدید در روستاها، تحولات جمعیتی و امکانات و خدمات، به ترتیب، 79/12، 48/ 9، 50/ 8، 80/ 6، 20/5، 84/4 و 46/4 درصد از کل واریانس متغیرهای مؤثر برتغییرات کارکردی در نواحی روستایی را تبیین نمودند. که در مجموع 55/66 درصد از واریانس کل متغیرها را تبیین میکنندhttps://jtcp.ut.ac.ir/article_35479_2a60366ae5911e5e0a88d206208bb79f.pdf