سنجش سطح توسعه‌یافتگی استان‌های کشور ایران با رویکرد تحلیل عاملی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته دکتری برنامه‌ریزی محیط زیست دانشگاه تهران

2 دانشیار دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران

3 دانشجوی دوره دکتری برنامه‌ریزی محیط زیست دانشگاه تهران

چکیده

امروزه کاهش نابرابری در استفاده از منابع، امکانات و تسهیلات، یکی از مهم‌ترین معیار‌های اساسی توسعه پایدار در سطح مناطق کشور به شمار می‌رود. از طرفی یکی از الزامات اساسی فرآیند توسعه پایدار ملی، توجه به ویژگی‌های منطقه‌ای با استفاده از مجموعه‌ای از شاخص‌های اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی است تا ضمن شناسایی این تفاوت‌ها بتوان منابع را به صورت بهینه به مناطق مختلف تخصیص داد. پژوهش حاضر به منظور تعیین سطح توسعه یافتگی استان‌های کشور ایران و رتبه بندی آنها براساس میزان توسعه یافتگی، برای هدایت برنامه‌ریزان و سیاست‌مداران در تعیین اولویت سرمایه‌گذاری در استان‌ها انجام گرفت. بدین منظور، ابتدا 13 شاخص از حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی شناسایی و داده‌های متناظر با آنها برای 28 استان کشور ایران گردآوری شد. برای تهیه شاخص ترکیبی از روش تحلیل عاملی استفاده شده و شاخص‌های ترکیبی برای استان‌ها محاسبه و سطح بندی شدند. بر اساس این سطح بندی، استان‌های کهکیلویه و بویر احمد، تهران و سمنان به ترتیب در رتبه‌های اول تا سوم و استان‌های کردستان، سیستان و بلوچستان و همدان به ترتیب در رتبه‌های آخر قرار گرفتند.

کلیدواژه‌ها