احمدی‌مسعود، نسترن؛ صمدی‌خادم، شهرام و درگاهی، عبدالله (1392). بررسی اهمیت فضای سبز در کنترل و کاهش آلودگی هوای شهری. سومین کنفرانس بین‌المللی مدیریت و برنامه‌ریزی محیط زیست. تهران.
اسدی، یاسمن, جلوخانی نیارکی، محمدرضا و عزی‌مند، کیوان (1399). بررسی کیفیت محیط زیست زندگی شهری با استفاده از تحلیل چندمعیارۀ مکانی (مطالعۀ موردی: منطقۀ 6 تهران). پژوهش‌های جغرافیای انسانی، دورة 52، شمارة 1، 367 ـ 383.
بادام‌فیروز، جلیل؛ رحمتی، علی‌رضا؛ دانش‌پژوه، نوشین؛ موسی‌زاده، رؤیا و میرزایی، رضا (2022). بررسی تأثیر صنایع موجود و در دست احداث شهر اراک بر کیفیت هوای شهر با استفاده از مدل ADMS. علوم محیطی، 20(1)، 21 ـ 40.
پیری، فاطمه؛ ملکی، سعید و عابدی، زهرا (1400). شناسایی و عوامل موثر بر زیست‌پذیری شهری با رویکرد مدل‌سازی ساختاری تفسیری ISM (نمونة موردی: شهر ایلام).
جغرافیا و توسعة ناحیه‌ای، سال 19، شمارۀ 2، شمارۀ پیاپی 36.
https://dx.doi.org/10.22067/jgrd.2021.48827.0
ثاقبی، محمد؛ مافی، عزت‌الله و وطن‌پرست، مهدی (1399). ارزیابی و سنجش زیست‌پذیری شهری و عوامل مؤثر بر آن (مورد مطالعه: شهر بجنورد). تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، سال 22، شمارة 67.
حاتمینژاد، حسین؛ مدانلوجویباری، مسعود و اخوان‌حیدری، کوروش (1398). تحلیل فضایی زیست‌پذیری کالبدی کلان‌شهر اهواز. برنامه‌ریزی توسعة کالبدی، دورة 6، شمارة 1، شمارة پیاپی 13، 11 ـ 23.
خزاعی‌نژاد، فروغ (2019). تحلیلی بر عوامل و فرایندهای کلان اقتصادی، زیست‌محیطی و مدیریتی مؤثر بر زیست‌پذیری شهری (مورد پژوهش: محله‌های منطقة 12 شهر تهران). جغرافیا (برنامه‌ریزی منطقه‌ای)، سال 9، شمارة 1، 245 ـ 264.
زبردست، اسفندیار و ریاضی، حسین (1394). شاخص‌های محیط انسان‌ساخت و تأثیرات آن بر آلودگی هوا (مطالعة موردی: محدودة پیرامونی چهارده ایستگاه سنجش کیفیت هوا در شهر تهران). هنرهای زیبا ـ معماری و شهرسازی، دورة 20، شمارة 1، 55 ـ 66.
سلیمانی مهرنجانی، محمد؛ تولایی، سیمین؛ رفیعیان، مجتبی؛ زنگانه، احمد و فروغ، خزاعی‌نژاد (1395). زیست‌پذیری شهری: مفهوم، اصول، ابعاد، و شاخص‌ها. پژوهش‌های جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دورة 4، شمارة 1، 27 ـ 50.
شاکرمی، کیان (1401). تحلیل فضایی تأثیر فرم شهر بر مصرف انرژی شهر کرج. رسالة دکترا. دانشگاه فردوسی مشهد.
شاکرمی، کیان؛ رهنما، محمدرحیم و اجزاء‌شکوهی، محمد (1401). تحلیل فضایی تأثیر فرم شهر بر مصرف سوخت شهر کرج. پژوهش‌های جغرافیای برنامه‌ریزی شهری، دورة 10، شمارة 1. http://doi.org/10.22059/JURBANGEO.2022.328696.1569
شاه‌محمدی، محمد؛ یارمحمد، بای و کیانی، پروانه (1401). شناسایی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر آلودگی هوای شهر تهران با رویکرد مدل‌سازی ساختاری تفسیری. محیط زیست و توسعة فرابخشی، 7(77)، 88 ـ 98.
صادقی، علی؛ شاکرمی، کیان و حیدری‌نثار، مینا (1402). قابلیت زیست‌پذیری شهرها در راستای پایداری اجتماعی شهری (مورد مطالعه: کلان‌شهر مشهد).
پژوهش‌های جغرافیای انسانی، انتشارات آنلاین.
10.22059/JHGR.2022.333390.1008406
قنبری، محمد؛ اجزاء‌شکوهی، محمد؛ رهنما، محمدرحیم و خوارزمی، امیدعلی (1402). تحلیلی بر زیست‌پذیری شهری بر اساس شاخص زیست‌محیطی (مطالعة موردی: کلان‌شهر مشهد). جغرافیا و توسعة ناحیه‌ای، سال 21، شمارة 1، شمارة پیاپی 42. https://doi.org/10.22067/jgrd.2021.47188.0
لطفی، صدیقه؛ پری‌زادی، طاهره و نجاتی، ارغوان (1397). تحلیل فضایی زیست‌پذیری محلات شهری (مطالعة موردی: منطقة 10 تهران). جغرافیا و برنامه‌ریزی منطقه‌ای، سال 8، شمارة 4.
ملکی، سعید و سعیدی، جعفر (1395). بررسی ابعاد زیست‌محیطی و جایگاه محیط زیست شهری در برنامه‌های توسعة ایران. مطالعات مدیریت شهری، دورة 8، شمارة 27، 69 ـ 89.
منصوری، محمدرضا (1398). زیست‌پذیری شهری؛ الزامات و راهکارها. جغرافیا و روابط انسانی، دورة 2، شمارة 3، پیاپی 7.
Abhijith, K. V., Kumar, P., Omidvarborna, H., Emygdio, A. P. M., McCallan, B., & Carpenter-Lomax, D. (2024). Improving air pollution awareness of the general public through citizen science approach. Sustainable Horizons, 10, 100086.
Ahmadi, M., Samadi, N., Khadim, S., & Dargahi, A. (2012). Investigating the importance of green spaces in controlling and reducing urban air pollution. The third international conference on environmental management and planning. Tehran. (in Persian)
Anenberg, S., Miller, J., Henze, D., & Minjares, R. A. (2019). Global Snapshot of the Air Pollution-Related Health Impacts of Transportation Sector Emissions in 2010 and 2015. International Council on Clean Transportation (ICCT): Washington, DC, USA.
Asadi, Y., Jalukhani Niarki, M., & Uzi Mand, K. (2019). Investigating the quality of the urban life environment using spatial multi-criteria analysis (case study: District 6 of Tehran). Human Geography Research, Vol. 52, No. 1, 367-383. (in Persian)
Assessment and determinants of satisfaction with urban livability in China.
Badam Firouz, Ja., Rahmati, A., Daneshpajoh, N., Musa Zadeh, R., & Mirzaei, R. (2022). Investigating the effect of existing and under-construction industries in Arak city on the air quality of the city using the ADMS model. Environmental Science Quarterly, 20(1), 21-40. (in Persian)
Badland, H., Whitzman, C., Lowe, M., Davern, M., Aye, L., Butterworth, I., ... & Giles-Corti, B. (2014). Urban liveability: emerging lessons from Australia for exploring the potential for indicators to measure the social determinants of health. Social science & Medicine, 111, 64-73.
Barwise, Y. & Kumar, P. (2020). Designing vegetation barriers for urban air pollution abatement: A practical review for appropriate plant species selection. Npj Climate and Atmospheric Science, 3(1), 12.
Belis, C. A., Matkovic, V., Ballocci, M., Jevtic, M., Millo, G., Mata, E., & Van Dingenen, R. (2023). Assessment of health impacts and costs attributable to air pollution in urban areas using two different approaches. A case study in the Western Balkans. Environment International, 182, 108347.
Christy, F., Raissa, G., Sihotang, S., & Wijaya, K. (2021, May). Critical Analysis of Urban Livability Measures Based on the Perspective of Placemaking. In IOP Conference Series: Earth and Environmental Science (Vol. 764, No. 1, p. 012016). IOP Publishing. doi:10.1088/1755-1315/764/1/012016
del Mar Martínez-Bravo, M., Martínez-del-Río, J., & Antolín-López, R. (2019). Trade-offs among urban sustainability, pollution and livability in European cities. Journal of cleaner production, 224, 651-660.
Fairbairn, D. & Al-Bakri, M. (2013). Using geometric properties to evaluate possible integration of authoritative and volunteered geographic information. ISPRS international journal of geo-information, 2(2), 349-370.
Forsyth, A., Schively, C., & Krizek, K. (2010). Health impact assessment in planning: Development of the design for health HIA tools. Environmental Impact Assessment Review, No. 30, 42–51.
Ghanbari, M., Aghte Shekohi, M., Rahnama, M., & Kharazmi, Omid A. (2023). An analysis of urban livability based on environmental index (case study: Mashhad metropolis). Regional Geography and Development, 21st year, No. 1, serial number 42. https://doi.org/10.22067/jgrd.2021.47188.0. ( in Persian).
Hassen, W., Hnaien, N., Said, L. B., Albati, F. M., Ayadi, B., Rajhi, W., & Kolsi, L. (2023). Air pollution dispersion in Hail city: Climate and urban topography impact. Heliyon, 9(10).
Hatami-Nejad, H., Madanlojoybari, M., & Akhwan Heydari, K. (2018). Spatial analysis of physical livability of Ahvaz metropolis. Physical Development Planning Quarterly, Vol. 6, No. 13, 11-23.
Hussein Hanafy Azam, R. & Mohamed Helal Hamdy, D. (2022). Applying Urban Livability indicators in gated communities. Engineering Research Journal, 174, 355-369.
Khazainejad, F. (2019). An analysis of macro-economic, environmental and management factors and processes affecting urban livability in the research area: neighborhoods of district 12 of Tehran. Geography Quarterly (Regional Planning). 9th year, No. 1. 264-245. (in Persian)
Kutty, A. A., Kucukvar, M., Onat, N. C., Ayvaz, B., & Abdella, G. M. (2023). Measuring sustainability, resilience and livability performance of European smart cities: A novel fuzzy expert-based multi-criteria decision support model. Cities, 137, 104293.
Larice, M. A. (2005). Great neighborhoods: The livability and morphology of high density neighborhoods in urban North America. University of California, Berkeley.
Li, L., Zhong, S., Guo, F., Guo, X., & Guo, X. (2021). Paying for the quality of life: The impacts of urban livability on CEO compensation. Habitat International, 116, 102416.
Liang, Y., D’Uva, D., Scandiffio, A., & Rolando, A. (2022). The more walkable, the more livable?--can urban attractiveness improve urban vitality?. Transportation research procedia, 60, 322-329.
Lotfi, S., Prizadi, T., & Nejati, A. (2017). Spatial analysis of livability of urban neighborhoods (case study of 10th district of Tehran). Quarterly Journal of Geography and Regional Planning, Year 8, No. 4.
Mahanta, A, and Parijat B (2022). Urban livability and contextual uncertainties: An assessment of livability through the lens of urban dwellers in Guwahati, India. Journal of Infrastructure, Policy and Development 6.1 (2022): 1395. DOI: 10.24294/jipd.v6i1.1395
Maleki, S. & Saeedi, J. (2015). Investigating environmental dimensions and the place of urban environment in Iran's development plans. Journal of Urban Management Studies, Vol. 8, No. 27, 69-89. (in Persian)
Mansouri, M. (2018). Urban viability, requirements and solutions. Geography and human relations, Vol. 2, No. 3, serial 7. (in Persian)
Mccrea, R. & Walters, P. (2012). Impacts of urban consolidation on urban liveability: Comparing an inner and outer suburb in Brisbane, Australia. Housing: Theory & Society, 29(2), 190.
National Assoociation of regional coucils (2010). The livable communities A et, available: www.narc.com principles and performance outcomes. Journal of environmental management, 91(3), 754-766.
Norouzian-Maleki, S., Bell, S., Hosseini, S. B., & Faizi, M. (2015). Developing and testing a framework for the assessment of neighbourhood liveability in two contrasting countries: Iran and Estonia. Ecological Indicators, 48, 263-271.
Okeke, F. O., Eziyi, I. O., Udeh, C. A., & Ezema, E. C. (2020). City as Habitat: Assembling the fragile city. Civil engineering journal, 6(6), 1143-1154.
Paul, A. (2020). Developing a methodology for assessing livability potential: An evidence from a metropolitan urban agglomeration (MUA) in Kolkata, India. Habitat International, 105, 102263.
Piracha, A. & Chaudhary, M. T. (2022). Urban air pollution, urban heat island and human health: a review of the literature. Sustainability, 14(15), 9234. https://doi.org/10.3390/su14159234
Piri, F., Maliki, S., & Abedi, Z. (2022). Identifying and influencing factors on urban livability with the ISM interpretive structural modeling approach (case example: Ilam city). Journal of Geography and Regional Development, 19th year, No. 2, serial number 36. https://dx.doi.org/10.22067/jgrd.2021.48827. .( in Persian).
Rodrigues, V., Gama, C., Ascenso, A., Oliveira, K., Coelho, S., Monteiro, A., ... & Lopes, M. (2021). Assessing air pollution in European cities to support a citizen centered approach to air quality management. Science of the Total Environment, 799, 149311.
Rotem-Mindali, O. (2012). Retail fragmentation vs. urban livability: Applying ecological methods in urban geography research. Applied Geography, 35(1-2), 292-299.
Sadeghi, A., Shakerami, K., & Heydari Nisar, M. (2023). The livability of cities in the direction of urban social sustainability (case study: Mashhad metropolis. Journal of human geography research. online publications. 10.22059/JHGR.2022.333390.1008406. (in Persian)
Saeed, U., Ahmad, S. R., Mohey-ud-din, G., Butt, H. J., & Ashraf, U. (2022). An Integrated Approach for Developing an Urban Livability Composite Index—A Cities’ Ranking Road Map to Achieve Urban Sustainability. Sustainability, 14(14), 8755. doi.org/10.3390/su14148755
Saqbi, M., Mafi, E., & Watanparast, M. (2019). Evaluation and measurement of urban livability and factors affecting it (case study of Bojnord city). Applied Research Journal of Geographical Sciences, year 22, No. 67.2023. (in Persian)
Shah-Mohammadi, M., Yar-Mohammad, B., & Kayani, P. (1401). Identifying and prioritizing factors affecting air pollution in Tehran city with interpretive structural modeling approach. Journal of Environment and Transsectoral Development, 7(77), 88-98. (in Persian)
Shakarami, K. & Rahnama, M. R. (2023). Spatial analysis of the impacts of the urban form on the energy consumption of Karaj over the Covid-19 era (2019-2022).
Energy and Buildings, 113568.
https://doi.org/10.1016/j.enbuild.2023.113568.
Shakrami, K. (2022). Spatial analysis of the effect of city form on the energy consumption of Karaj city. PhD dissertation. Ferdowsi University of Mashhad. (in Persian)
Shakrami, K., Rahnama, M., & Ajzashokuhi, M. (2022). Spatial analysis of the effect of city form on the fuel consumption of Karaj city. Research Journal of Urban Planning Geography, Period 10, No. 1. (in Persian) http://doi.org/10.22059/JURBANGEO.2022.328696.1569
Sofeska, E. (2017). Understanding the livability in a city through smart solutions and urban planning toward developing sustainable livable future of the city of Skopje. Procedia Environmental Sciences, 37, 442-453.
Soleimani Mehranjani, M., Tolai, S., Rafiyan, Mi., Zanganeh, A., & Forough, K. (195). Urban viability: concept, principles, dimensions and indicators. Geography and Urban Planning Research, Vol. 4, No. 1. 27-50. (in Persian)
U.S. EPA (2009). Technical Assistance Document for Reporting of Daily Air Quality-air Quality Index. U.S. Environmental Protection Agency, Office of AirQuality Planning and Standards, Research Triangle Park, North Carolina.
Venter, Z. S., Figari, H., Krange, O., & Gundersen, V. (2023). Environmental justice in a very green city: Spatial inequality in exposure to urban nature, air pollution and heat in Oslo, Norway. Science of The Total Environment, 858, 160193.
Vergunst, P. (2003). Livability and ecological land use the challenge of localization. Ph.D. thesis in department of rural development studies. Swedish University of Agriculture.
Wang, Y., Miao, Z., Lu, Y., & Zhu, Y. (2023). The impact of economic development on urban livability: Evidence from 40 large and medium-sized cities of China. Journal of Geographical Sciences, 33(9), 1767-1790. DOI: https://doi.org/10.1007/s11442-023-2152-4
WHO, 2023. Accessed March 16, 2023. https://www.who.int/health-topics/air-pollu tion#tab=tab_2.
Wu, L. & Chen, C. (2023). Does pattern matter? Exploring the pathways and effects of urban green space on promoting life satisfaction through reducing air pollution. Urban Forestry & Urban Greening, 82, 127890.
Xie, X., Weng, Y., & Cai, W. (2018). Cobenefits of CO2 mitigation for NOX emission reduction: A research based on the DICE model. Sustainability, 1.1109 .0.
Zebardast, E. & Razi, H. (2014). Indicators of the man-made environment and its effects on air pollution (case study: the surrounding area of fourteen air quality measurement stations in Tehran). Journal of Fine Arts-Architecture and Urbanism, Vol. 20, No. 1, 55-66. (in Persian)
Zhan, D. S., Zhang, W. Z., Dang, Y. X., Qi, W., & Liu, Q. Q. (2017). Urban livability perception of migrants in China and its effects on settlement intention. Progr Geogr, 36, 1250-9.
Zhan, D., Kwan, M. P., Zhang, W., Fan, J., Yu, J., & Dang, Y. (2018). Assessment and determinants of satisfaction with urban livability in China. Cities, 79, 92-101.
Zhang, D., Xu, J., Zhang, Y., Wang, J., He, S., & Zhou, X. (2020). Study on sustainable urbanization literature based on Web of Science, scopus, and China national knowledge infrastructure: A scientometric analysis in CiteSpace. Journal of cleaner production, 264, 121537.
Zhang, W. H., Yuan, Q., & Cai, H. (2023). Unravelling urban governance challenges: Objective assessment and expert insights on livability in Longgang District, Shenzhen. Ecological Indicators, 155, 110989.
Zhao, X., Zhou, W., Wu, T., & Han, L. (2022). The impacts of urban structure on PM2. 5 pollution depend on city size and location. Environmental Pollution, 292, 118302.
)