درآمدی بر مفهوم آمایش سرزمین وکاربرد‌های آن در ایران

نویسنده

دانشیار پردیس قم، دانشگاه تهران

چکیده

پیشینه توجه به ویژگی‌های منطقه‌ای و ملی به مدیریت آمایش سرزمین در برنامه‌ریزی‌های توسعه، از دو زاویة دیرینگی و تازگی برخوردار است، از آن جهت دیرینه است که به زمان حضور انسان در پهنه زمین و تعریف سرزمین و کنجکاوی نسبت به حیات بازمی‌گردد و تازگی آن مربوط به یکصد ساله اخیر است که عمدتاً در نیمة سدة اخیر و بعد از جنگ جهانی دوم و با مطالعات فرانسوی‌ها آغاز گردید. در این مقاله ضمن بررسی این ابعاد و سابقه جهانی و بین‌المللی مسأله مدیریت آمایش سرزمین به سابقه آن در ایران که به دهة 30 شمسی، بازمی‌گردد. پرداخته و مطالعات گروه ستیران را مورد بازبینی و فعالیت‌های قبل و بعد از انقلاب اسلامی در این زمینه نیز بررسی شده است. هم‌چنین به مطالعه‌ای از آثار تافلر اشاره داریم که به آمایش بین‌المللی اشاره دارد و مدیریت جهان پیش‌رو را بررسی نموده است. سپس به فرآیند تهیه آمایش سرزمین در سه بعد سازماندهی مطالعات، بررسی وضع موجود و قابلیت سنجی و آینده‌نگری پرداخته‌ایم و گام‌های لازم برای هر کدام از آنها را دسته‌بندی و مورد بحث قرار داده‌ایم و در پایان مقاله به نتایج آمایش سرزمین و نظام تشکیلاتی تهیه طرح آمایش و نمودارهای آن و سپس جایگاه مدیریت توسعه اجتماعی و آمایش سرزمین پرداخته‌ایم.

کلیدواژه‌ها