تعیین و اولویت‌بندی معیارهای مکان‌یابی شهر جدید پارس با استفاده از ارزیابی چند معیاره مکانی و کاربرد تحلیل سلسله مراتبی

نویسندگان

1 استادیار گروه محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سواد کوه

2 استادیار گروه شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان

3 استادیار گروه شیلات و محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران

چکیده

اکتشاف میدان گازی پارس جنوبی و به دنبال آن ایجاد منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس در جنوب استان بوشهر، ناگزیر از استقرار فازهای گوناگون منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس و به دنبال آن بارگذاری‌های جدید جمعیت است. در راستای تعادل بخشی به رابطة انسان، فضا و فعالیت در پهنه این ناحیه، ضرورت ساماندهی جمعیت و شکل‌گیری مراکز سکونت‌گاهی جدید جهت بارگذاری جمعیتی امری اجتنا‌ب‌ناپذیر است. محدوده مورد مطالعه در برگیرنده 5 بخش 11 دهستان و 5 کانون شهری است. این محدوده از شمال به شهرستان دشتستان از شرق به شهرستان کنگان و از غرب و جنوب به خلیج فارس ختم می‌شود. مساحت این محدوده 753457 هکتار است. مکان‌یابی شهر جدید پارس با شناسایی وضع موجود، تعریف معیارهای محدود کننده توسعه و ارایه گزینه‌های مناسب توسعه و استفاده از تحلیل سلسله مراتبی صورت گرفت. به این ترتیب، برای تبیین ارتباط بین اهداف، معیارها، زیرمعیار‌ها و گزینه‌های مکانی یک ساختار سلسله مراتبی تهیه شد. سپس ضریب اهمیت معیار‌ها و زیر معیارها، وزن گزینه‌ها، و امتیاز نهایی گزینه‌ها محاسبه و سازگاری منطقی قضاوت‌ها بررسی شد. مراحل یاد شده، با استفاده از نرم‌افزار Expert Choice اصلاح شده، انجام می‌پذیرد. نتایج به دست آمده، نشان داد که پراثرترین معیار در مکان‌یابی شهر جدید پارس شمالی، زیرساخت‌ها هستند که خود دارای چندین زیرمعیار، برق، فیبر نوری، آب، محورهای ارتباطی و منابع انرژی است و در این میان با توجه به شرایط منطقه، آب‌های سطحی، بیش‌ترین اهمیت را دارد.

کلیدواژه‌ها