مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان لرستان آبخیزداری را تنها راه برون‌رفت از بحران‌های سیل و خشکسالی در استان دانست و افزود: روند رو به رشد سیل در سال‌های اخیر حاکی از آن است که اکثر مناطق کشور در معرض تهاجم سیلاب‌های مخرب قرار داشته و ابعاد خسارات و تلفات جانی و مالی سیل افزایش یافته است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی سازمان جنگل ها و مراتع به نقل از ایسنا- شیرزاد نجفی با اشاره به اینکه به دلیل تنوع شرایط اکولوژیکی، دستیابی به یک الگوی مشخص و یا ارائه دستورالعمل معین که دارای کاربرد یکسان در تمامی حوزه‌های آبخیز باشد میسر نیست، اظهار کرد: به همین دلیل افزون بر شناخت حوزه‌ها و مسائل آن‌ها، اولویت عملیات آبخیزداری، متناسب با پتانسیل‌های موجود اجتناب‌ناپذیر است.
وی استفاده غیراصولی از اراضی را دلیل محکمی بر موجبات برهم‌خوردن تعادل اکولوژیک که در نهایت منجر به افزایش پتانسیل سیل‌خیزی حوزه‌های آبخیز می‌شود، دانست و تصریح کرد: به دلیل موقعیت جغرافیایی و شرایط اقلیمی استان لرستان، کمبود آب و خشکسالی نیز یک تهدید حتمی و اجتناب‌ناپذیر است؛ اما می‌توان با ارائه الگوهای بهینه مدیریتی اثرات و عوارض پیچیده آن را تعدیل کرده و مانع از بروز بحران آب شد.
نجفی سیل و خشکسالی را دو روی سکه تغییرات آب‌وهوا قلمداد کرد که یکی از طریق مازاد آب (سیل) و دیگری از طریق کمبود آب (خشکسالی) عمل می‌کند و بیان کرد: گزارش ملی سیلاب‌ها که به دنبال سیل فروردین 1398 از سوی دفتر رئیس‌جمهوری تهیه شد، به‌کرات به نقش و اهمیت آبخیزداری اشاره‌کرده و طبق گفته مدیرکل دفتر کنترل سیلاب و آبخوان‌داری سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور، پروژه‌های آبخیز و آبخوان‌داری فقط در 10 درصد از حوزه‌های آبخیز کشور اجرایی شده؛ زیرا در برنامه‌های سوم، چهارم و پنجم توسعه، منابع تخصیص‌یافته اندک بوده و در حال حاضر نیز فقط منابع مالی برای انجام آن‌ها از ردیف بودجه صندوق توسعه ملی ( با عنایت مقام معظم رهبری ) تخصیص می‌یابد.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان عنوان کرد: اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان براساس اولویت‌های کارشناسی، اقدام به بررسی و مطالعه تفصیلی اجرایی حوزه‌های آبخیز استان کرده که با استفاده از نتایج حاصله، می‌توان پروژه‌های متعدد کنترل سیلاب و سازگاری با خشکسالی (مدیریت بحران آب) را در سال گذشته و امسال عملیاتی کرد.
وی با اشاره به بررسی بارش‌های اول آذرماه سالجاری و اثربخشی عملیات آبخیزداری در حوزه آبخیز شمال خرم‌آباد، اضافه کرد: حوزه آبخیز شمال خرم‌آباد (به‌استثناء حوزه‌های کوچک حومه شهر)، تنها حوضه ایست که رواناب حاصل از بارش‌های آن به رودخانه خرم‌آباد می‌ریزد؛ بنابراین اجرای برنامه‌های جامع آبخیزداری در این حوضه و سایر حوضه‌های لرستان، علاوه بر حفاظت از منابع خاک و آب بالادست، صدمات ناشی از سیل و خشکسالی را کاهش داده و سبب کنترل سیلاب‌های شهری و برطرف نمودن مشکلات و مسائل پایین‌دست نیز می‌شود.
این مقام مسئول در خصوص موقعیت حوزه آبخیز شمال خرم‌آباد و تحلیل اثربخشی عملیات آبخیزداری در بارش‌های اخیر، ادامه داد: به گزارش اداره‌کل هواشناسی استان لرستان، مقدار بارش شهرستان خرم‌آباد، طی 30 ساعت گذشته 24 میلی‌متر بوده است که با توجه به مساحت 43 هزار هکتاری حوزه شمال خرم‌آباد، کل بارش دریافت شده بر سطح این حوضه 10 میلیون و 320 هزار مترمکعب برآورد می‌شود.
نجفی افزود: بر اساس بیلان کلی 30 ساله کشور چنانچه 23 درصد از بارش یادشده به‌صورت رواناب جاری شود، حجمی حدود دو میلیون و چهارصد هزار مترمکعب رواناب وارد رودخانه خرم‌آباد خواهد شد؛ از طرفی طی سال 1398 تاکنون، 70 نقطه برای احداث سازه‌های تأخیری و کنترل فرسایش و رسوب با استفاده از سامانه‌های سنجش‌ازدور و سیستم اطلاعات جغرافیایی و روش پیمایشی مکان‌یابی شده است که در صورت اجرای سازه‌های مذکور حجم ایجادشده حدود چهار میلیون مترمکعب تخمین زده می‌شود.
وی با بیان اینکه تاکنون قریب به دو میلیون مترمکعب از سازه‌ها احداث‌شده و در حال بهره‌برداریست اظهار کرد: بنابراین سوای پیچیدگی‌های هیدرولوژیکی و مسائل بارش رواناب، سازه‌های احداث شده توانایی ذخیره‌سازی دو میلیون مترمکعب از حجم رواناب ایجاد شده را دارند که به عبارت دیگر در رخداد بارشی اخیر، 20 درصد از حجم رواناب جاری شده در مخزن سازه‌ها ذخیره شده که به مرور از طریق لوله‌های تخلیه تحتانی و زهکشی تخلیه می‌شوند.
نجفی با اشاره به بیلان کلی کشور، عنوان کرد: چنانچه شش درصد از حجم ذخیره شده در زمین نفوذ کند بالغ بر 120 هزار مترمکعب آب به لایه‌های زیرین یا سفره‌های زیرزمینی تزریق خواهد شد که باعث رونق فضای کسب‌وکار در بخش‌های مختلفی که به‌طور مستقیم با آب سروکار دارند، بخصوص بخش‌های کشاورزی و صنعتی می‌شود.
منبع خبر: سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور، 4 آذر 1399