2
دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری دانشگاه تهران
3
دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری دانشگاه تبریز
چکیده
انقلاب صنعتی، استعمار و رواج الگوهای توسعه برون‌زا و به تبع آنها مهاجرت‌های گسترده از روستاها به شهرها و تمرکزگرایی در سده اخیر باعث به وجود آمدن الگوی توزیع نامتعادل جمعیتی در گستره سرزمینی ایران گردیده است. در این میان علاوه بر مناطقی که نابرابری‌های محیطی و منابع تولید خود عامل افزاینده نابرابری فضایی توزیع جمعیت محسوب می‌شود. این عدم تعادل در مناطق با تعادل اقلیم و منابع تولید مانند منطقه آذربایجان نیز به چشم می‌خورد. هدف مقاله حاضر بررسی چنین نابرابری‌هایی در نظام شهری منطقه است. روش مورد استفاده در این مقاله توصیفی- تحلیلی بوده است و هم‌چنین ابزارگردآوری داده‌ها کتابخانه‌ای است. در این راستا، از سه دسته شاخص نخست شهری، رتبه اندازه و عدم تمرکز استفاده شده است و داده‌های آماری سال‌های 1335 تا 1385 در این زمینه ارزیابی گردیده است. نتایج به دست آمده حاکی از عدم تعادل، تمرکز و وجود پدیده نخست شهری در نظام شهری منطقه می‌باشد که در طول دوره در اغلب شاخص‌ها روند کاهشی داشته و به سمت تعادل پیش می‌رود، به طوری که شاخص نخست شهری از 414/0 به 295/0 رسیده است و نشان دهنده کاهش نخست شهری در منطقه می‌باشد و شاخص عدم تمرکز هندرسون از 98/4 به 44/8 رسیده است، این شاخص نشان می‌دهد که از میزان تمرکز در منطقه به شدت کاسته شده است
رهنمایی, محمد, منوچهری میاندوآب, ایوب, & ابراهیم پور, احد. (1390). سیر تحولات نخست شهری و نظام شهری منطقه آذربایجان (1335-1385). مجله علمی " آمایش سرزمین ", 3(5), 5-31.
MLA
محمد رهنمایی; ایوب منوچهری میاندوآب; احد ابراهیم پور. "سیر تحولات نخست شهری و نظام شهری منطقه آذربایجان (1335-1385)". مجله علمی " آمایش سرزمین ", 3, 5, 1390, 5-31.
HARVARD
رهنمایی, محمد, منوچهری میاندوآب, ایوب, ابراهیم پور, احد. (1390). 'سیر تحولات نخست شهری و نظام شهری منطقه آذربایجان (1335-1385)', مجله علمی " آمایش سرزمین ", 3(5), pp. 5-31.
VANCOUVER
رهنمایی, محمد, منوچهری میاندوآب, ایوب, ابراهیم پور, احد. سیر تحولات نخست شهری و نظام شهری منطقه آذربایجان (1335-1385). مجله علمی " آمایش سرزمین ", 1390; 3(5): 5-31.
