توسعۀ چارچوب انگاشتی از فضاهای انحصاری در نواحی ساحلی پیراشهری: کرانۀ جنوبی دریای کاسپین از شهرستان ساری تا محمود‌آباد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، دانشکدۀ معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران

2 استادیار، دانشکدۀ معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران

چکیده

فشار نیروهای متنوع برای مکان‌گزینی و پیچیدگی فضای متأثر از منافع متضاد و متعارض، رویکردهای نوین مدیریت عمومی فضای ساحلی را با همکاری بخش خصوصی پشتیبانی می‌کند. این مسئله آغازی بود برای اختصاصی‌شدن فضاهای ساحلی. بازبینی نظریه‌ها و تجارب دیگر اجتماعات نشان از وجود چارچوبی از گفتمان‌های اصلی در ظهور فضاهای انحصاری ساحلی دارد که شامل سه گفتمان امنیت، مصرف و فرهنگ است. هدف از نوشتار حاضر، کشف گونه‌شناسانۀ فضاهای انحصاری در ناحیۀ مورد مطالعه و قیاس آن با گفتمان‌های جاری، به‌منظور توسعۀ چارچوب انگاشتی است. با استفاده از راهبرد موردکاوی و رویکرد روش‌شناسی کیفی، ضمن به‌کارگیری روش تحلیل اَسنادی و فن کدگذاری برای تحلیل داده‌ها و فن تلفیقی برای ارزیابی اعتبار یافته‌ها، دو گونۀ انگاشتی از فضاهای انحصاری در این محدوده شناسایی شدند که شامل انحصاری‌شدن فضا با اتکا به قدرت سرمایه‌ای و قدرت سیاسی بوده است. ضمن قیاس یافته‌های تحلیل با چارچوب از‌پیش‌موجود جهانی، مشخص شد که در ناحیۀ مورد مطالعه، گفتمان‌های امنیت و فرهنگ در ظهور فضاهای انحصاری نقش ایفا نمی‌کنند. اما در گفتمان مصرف، نوع جدیدی از گفتمان مصرف انحصاری کالای عمومی شناسایی شده است که آن، انحصار دولتی-حکومتی فضاهای ساحلی است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع

  1. حییم، سلیمان (1384)، فرهنگ جامع فارسی انگلیسی، چاپ نوزدهم، تهران: فرهنگ معاصر.
  2. شورت، جان؛ کیم، یونگ-هیون (1386)، جهانی‌شدن و شهر، ترجمۀ پوراحمد، ا؛ رستمی، ش، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی، فرهنگ و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی.
  3. عمید، حسن (1364)، فرهنگ عمید، تهران: امیرکبیر.
  4. معین، محمد (1363)، فرهنگ معین فارسی، تهران: امیرکبیر.

 

  1. Aurigi and Graham )1997(, Virtual Cities, »Social Polarisation and the Crisis in Urban Public Space«, Journal of Urban Technology, 4(1)19-52
  2. Bagaeen, S )2010(, Gated Urban Life versus Kinship and Social Solidarity in the Middle East, Bagaeen, S. and Uduku, O., eds. Gated communities: Social sustainability in contemporary and historical gated developments. Earthscan, London.
  3. Banerjee, T) 2001(. the future of public space: beyond invented streets and reinvented places. APA journal, 67 (1): 9-24
  4. Baycan Levent, T, Gülümser, A )2005(, »Gated communities from the perspective of developers«. In Land Use and Water Management in a Sustainable Network Society : 1–19.
  5. Bodnar, J )2015(,Reclaiming public space«, Urban studies, 2015, 52 (12) 2090-2104
  6. Brower D & Dreyfood W )1979(, Public access to ocean beaches: If you find a parking space, how do you get to the beach, Coastal Zone Management Journal, 5(1-2): 61-81
  7.  Carmona )2014(,  Re-Theorising Contemporary Public Space: A New Narrative and A New Normative, Journal of Urbanism: International Research On Place making and Urban Sustainability, 8 (4) 373-405
  8. Carmona, M, Heath, T, taner, O, Tiesdell, S) 2003(, public places urban space, The dimensions of urban design, Architectural place,
  9. Cartlidge, N )2011(, »Whose Beach is it Anyway?«, Towards Liveable Cities and Better Communities. Smart Vision International, Perth, Western Australia, 26-27 September, Australia.
  10. Ellin, J (2006), »Gated communities and housing projects: the control of public space in San Juan«, Southern Geographer, 49( 4)54-75
  11. Ellin, N )1997(, Post Modern Urbanism, New York: Princeton University Press.
  12. Erkip, F (2005), The rise of the shopping mall in Turkey: the use and appeal of a mall in Ankara, Cities, 22( 2),  89–108
  13. European Commission, Eurostat (2010(, Statistics Explained: Coastal Region Statistics. Retrieved from: Coastal_regions_statistics.  
  14. Gezici, F, Cekic, Tuba Inal )2009(, Gated communities leading the development on the periphery of Istanbul metropolitan area, A| Z ITU Journal of the Faculty of Architecture , 6 ( 2), 73-95.
  15. Glasze, G., Alkhayyal, A )2002(, Gated Housing Estates in the Arab World: case studies in Lebanon and Riyadh, Saudi Arabia. Environment and Planning B: Planning and Design, 29(3): 321-336
  16. Godfrey, B, Arguinzoni, O )2012(, »Regulating Public Space On the Beachfronts of Rio De Janeiro«, The Geographical Review 120(1):17-34
  17. Healey p )1995(, Managing cities, the new urban context, political science.
  18. Kirby, A )2008(, »The production of private space and its implications for urban social relations«, Political Geography 27: 74-95
  19. Kheyroddin, R, Hedayatifard, M (2017), The production of exclusive spaces in coastal pre-urban areas: Causes and motivations: Middle shoreline of Caspian Sea in north of Iran, Coastal Conservation 21(3): 333-341.
  20. Kheyroddin, R, Hedayatifard, M (2017), From Social Segregation to Exclusive Public Shoreline Access: Coastal Gated Communities on the Middle Shoreline of the Caspian Sea in Northern Iran, urban Planning and Development 143(3):12-24.
  21. Kohn, M )2004(, Brave New Nighborhood: The Privatization of Public Space, New York: Routledge
  22. Low, S )2006(,  The Erosion of Public Space and the Public Realm:  paranoia, surveillance and privatization in New York City, City and society, 8 (1) :43-49
  23. Madden, D. J)2010(.  Revisiting the End of Public Space: Assembling the Public in an Urban Park. City & Community, 9 (2) 187–207.
  24. Magalhaes, C, Carmona, M )2010(,  Dimensions and models of contemporary public space management in England, Journal of Environmental Planning and Management, 52(1), 111-129,
  25. Magalhaes, J, Trigo, F )2016(,  Clubification’ of urban public spaces? The withdrawal or the re-definition of the role of local government in the management of public spaces , Journal of Urban Design,   22 (6)   738-756
  26. Mitchell, D )2003(. The Right to the City: Social Justice and the Fight for Public Space. New York: The Guilford Press.
  27. Nemeth, J., and S. Schmidt. (2011).  The Privatization of Publicness: Modelling and Measuring Publicness, Environment and Planning B: Planning and Design, 38 (1)  5–23.
  28. Newman O )1995(,  Defensible space: a new physical planning tool for urban revitalization, Journal of the American Planning Association, 61, 149 – 155.
  29. Oh, Ch. Draper,J, Dixon,A (2009), »Assessing Tourist’s Multi-attribute Preferences for public beach access«, coastal management, 37( 2)119-135.
  30. Pogue P, Lee, V )1999(, »Providing Public Access to the Shore: The Role of Coastal Zone Management Programs«, Coastal Management, 27(2-3), 219-237.
  31. Pow, Ch )2013(, »Consuming private security: Consumer citizenship and defensive urbanism in Singapore«, theoretical criminology, 17 (2)  179-196.
  32. Schmidt, V (2005). Discursive Institutionalism: The Explanatory Power of Ideas and Discourse«, the Annual Review of Political Science, 11, 303–26.
  33. Sorkin, M., ed. )1992(, Variations on a Theme Park: The New American City and the End of Public Space. New York: Hill and Wang.
  34. Staeheli, L. A., and D. Mitchell )2007(, »Locating the Public in Research and Practice«, Progress in Human Geography 31 (6), 792–811.
  35. Tonnelat, S )2010(, the sociology of urban public spaces, In Wang, Savy and Zhai (eds.), Territorial Evolution and Planning Solution: Experiences from China and France, Paris, Atlantis Press.
  36. Vistad O, Skår M, Wold L, Mehmetoglu M) 2013(,  Balancing public access and privacy in developed coastal zones: Factors influencing attitudes towards potential management options, Journal of Outdoor Recreation and Tourism, 3-4: 7–18.
  37. Voyce, M )2006(, »Shopping Malls in Australia: The End of Public Space and the Rise of ‘Consumerist Citizenship?, Journal of Sociology, 42 (3), 269–286.
  38. Zaireen, Z, Norhidayah, M, Razali, M, Maslinda. A, Lussin, K, Zakaria, S )2015(,  The Typology of Gated Communities from Housing Developers’ Perspective, Advanced Science Letters, 21(5), 1247-1250.
مجله علمی
دوره 9، شماره 2
پاییز و زمستان
مهر 1396
صفحه 303-332

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 22 تیر 1396
  • تاریخ بازنگری: 03 آبان 1396
  • تاریخ پذیرش: 11 مهر 1396

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار