رویکرد سرزمینی به توسعة روستایی ایران (مروری سیستماتیک)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه جغرافیا و برنامه ‏ریزی روستایی، دانشکدة علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

2 گروه جغرافیا و برنامه ‏ریزی روستایی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

سال‌های زیادی از تهیه و اجرای طرح‏های توسعة پایدار روستایی در سطح کشور می‏گذرد. ولی هنوز در بسیاری از مناطق کشور روستاییان با چالش‏های متعدد مواجه‌اند. در این زمینه برنامه‏ریزان و مجریان حکومتی تلاش کرده‏اند تا با ارائة رویکردهای جدید از معضلات و مسائل مناطق روستایی کشور بکاهند. بر این اساس، پژوهش حاضر بر آن است تا ضمن نقد و ارزیابی رویکردهای سنتی مطرح در برنامه‏ریزی توسعة روستایی کشور رویکرد متفاوتی را به مقولة توسعة روستایی در قالب تحلیل‏های انتقادی و تطبیقی ارائه دهد. بر این مبنا، بر حسب ماهیت تحقیق، نوع پژوهش توسعه‏ای و روش آن تحلیلی ـ تفسیری و شیوة گردآوری داده‏ها نیز کتابخانه‏ای و اسنادی است. یافته‏های پژوهش نشان می‏دهد کماکان حاکمیت رویکرد بالا به پایین بر مبنای رهیافت برون‌زا و برنامه‏ریزی بخشی بر نظام توسعة روستایی ایران غلبه دارد و به همین دلیل توسعة درخور جوامع روستایی در سطح کشور محقق نشده است. نتایج پژوهش مبین آن است که توسعة پایدار روستایی زمانی در سطح کشور تسهیل می‏شود که خصیصه‏های رویکرد سرزمینی را در بر داشته باشد. بدین معنی که پیشنهادی فراتر از کشاورزی، مبتنی بر مشارکت همة ذی‌نفعان، با تأکید بر اهمیت سهم عوامل اجتماعی و نهادهای روستایی و دربرگیرندة مشاغل کشاورزی و غیر کشاورزی با توجه به ارتباط بین بخش‏های کشاورزی، صنعتی، و خدماتی و مهم‌تر از همه با دیدگاهی فضایی بر پیوندهای شهری و روستایی منطبق است. بنابراین، فرایند توسعة‏ روستایی کشور از نظر اقتصادی منطقی، از نظر اجتماعی عادلانه، و به لحاظ زیست‌محیطی مسئولانه خواهد بود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


ازکیا، مصطفی و دیباجی‏فروشانی، شکوه (1395). نقد برنامه‏های توسعة روستایی در ایران. مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، دورة 5، شمارة 1، 103 ـ 125.
ازکیا، مصطفی و غفاری، غلام‌رضا (1392). توسعة روستایی با تأکید بر جامعة روستایی ایران. چ 4. تهران: نی.
امیرحاج‌لو، الهام (1401). بازاندیشی در سیاست‏گذاری توسعة منطقه‏ای در ایران (رویکردها، تجارب، و راهکارها). مرکز پژوهش‏های توسعه و آینده‏نگری، گروه پژوهشی توسعه، تأمین مالی و اقتصاد بین‏الملل، مجموعة گزارش شمارة 357.
بدری، سید علی؛ رضوانی، محمدرضا و خدادادی، پروین (1398). تحلیل محتوای کیفی سیاست‏های فضایی توسعة روستایی کشور پس از انقلاب اسلامی. برنامه‏ریزی فضایی (جغرافیا)، سال 9، شمارة 1، پیاپی 32، 1 ـ 24.
بوذرجمهری، خدیجه و رکن‏الدین‏افتخاری؛ عبدالرضا (1383). تحلیل جایگاه دانش بومی در توسعة پایدار روستایی. مدرس علوم انسانی، دورة 9، شمارة 1، 17 ـ 75.
پاپلی‏یزدی، محمدحسین و ابراهیمی، محمدامیر (1394). نظریه‏های توسعة روستایی. چ 9. تهران: سمت.
پورطاهری، مهدی؛ سجاسی، حمدالله و صادق‌لو، طاهره (1389). سنجش و اولویت‏بندی پایداری اجتماعی در مناطق روستایی با استفاده از تکنیک رتبه‏بندی بر اساس تشابه به حل ایده‏آل فازی. پژوهش‏های روستایی، سال 1، شمارة 1، 1 ـ 31.
تقی‌لو، علی‏اکبر؛ سلطانی، ناصر و آفتاب، احمد (1395). پیشران‏های توسعة روستاهای ایران. برنامه‏ریزی و آمایش فضا، دورة 20، شمارة 4، 1 ـ 28.
برنامة پنج‌سالة ششم توسعة اقتصادی، اجتماعی، و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران (1395).
خالقی، عقیل (1398). آسیب‏شناسی برنامه‏ریزی توسعه با تأکید بر برنامه‏ریزی توسعة روستایی در ایران. جغرافیا و روابط انسانی، دورة 2، شمارة 3، پیاپی 7، 221 ـ 261.
رضوانی، محمدرضا (1379). برنامه‏ریزی توسعه و عمران روستایی در ایران: از فکر تا عمل. فصلنامه پژوهش‏های جغرافیایی، شماره39شمارة 39، 65 ـ ص 77-65. .
ــــــــــــــــ (1380). نگرشی بر نظام برنامه‏ریزی توسعه توسعة روستایی در ایران. پژوهش‏های جغرافیایی، شماره شمارة 41، ص 25 ـ 38-25. .
ـــــــــــــــ (1381). برنامه‏ریزی توسعه توسعة روستایی (مفاهیم، راهبردها، و فراآیندها). مجله مجلة دانشکده دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، زمستان، صص221 ـ 240-221. .
رضوانی، محمدرضا و رهبری، مهناز (1394). بوم‌روستا؛ الگویی برای پایداری سیستم‏های روستایی در ایران. جغرافیا و توسعه، شمارة 41، 23 ـ 44.
رکن‏الدین افتخاری، عبدالرضا و بهزادنسب، جان‌علی (1383). برنامه‏ریزی ارتباطی رویکرد انتقادی به نظریة برنامه‏ریزی (با تأکید بر برنامه‏ریزی توسعة روستایی). مدرس علوم انسانی، دورة 8، شمارة 1، 1 ـ 22.
زاهدی، محمدجواد؛ غفاری، غلام‌رضا و ابراهیمی‏لویه، عادل (1391). کاستی‏های برنامه‏ریزی توسعة روستایی در ایران. پژوهش‏های روستایی، سال 3، شمارة 4، 1 ـ 24.
عظیمی‏آملی، جلال و رکن‏الدین‏افتخاری، عبدالرضا (1393). حکمروایی روستایی (مدیریت توسعة پایدار). تهران: سمت.
غفاری‌فرد، محمد (1398). بررسی روند سیاست‏گذاری توسعه و توازن منطقه‏ای طی برنامه‏های توسعه در ایران و ارائۀ راهبردهای اساسی. مطالعات راهبردی سیاست‏گذاری عمومی، دورة 9، شمارة 30، 21 ـ 41.
فعلی، سعید؛ صدیقی، حسن؛ پزشکی‏راد، غلام‌رضا و میرزایی، آرزو (1389). چالش‏های جوامع روستایی ایران برای دستیابی به توسعة پایدار. روستا و توسعه، سال 13، شمارة 4، 97 ـ 128.
قوام‏ملکی، حمیدرضا (1396). رویکردهای بین‏المللی و موانع سیاستی و راهبردی توسعة روستایی در ایران. راهبرد سیاسی، سال 1، شمارة 3، 119 ـ 148.
محمدی، حمیدرضا؛ منشی‏زاده، رحمت‏الله؛ رحمانی، بیژن و پاک‏پرور، محسن (1401). نگرش سیستمی در برنامه‏ریزی فضایی توسعة روستایی با توجه به رویکرد ساختاری‌ـ کارکردی. پژوهش‏های جغرافیای انسانی، دورۀ 54، شمارة 1، 269 ـ 287.
نصیری‏زارع، سعید و ریاحی، وحید (1401). تحلیل انطباق مطالعات برنامه‏ریزی روستایی با چالش‏های مناطق روستایی در ایران. پژوهش‏های روستایی، دورة 13، شمارة 2، 246 ـ 261.
نوروزی‏آورگانی، اصغر (1390). گذری اجمالی بر رویکردها و راهبردهای توسعة روستایی. سپهر (سازمان جغرافیایی)، سال 20، شمارة 77، 36 ـ 43.
وثوقی، منصور و ایمانی، علی (1389). آیندة توسعة روستایی و چالش‏های پایداری. توسعة روستایی، دورة 1، شمارة 2، 23 ـ 45.
یدقار، علی (1383). روند تحول و چالش‏های عمران و توسعۀ روستایی در ایران. پژوهش‏های جغرافیایی، شمارة 48، 71 ـ 90.
Abechi, A. (2018). The Role Of Local Government In Rural Development In Abuja Municipal Area Council Of Fct. Abuja Journal of Sociological Studies, 5(2), 60-96.
Aleksandrova-Zlatanska, S. (2019). А Territorial Approach for Economic Development Of Rural Areas. Case Of Bulgaria, Economic Engineering in Agriculture and Rural Development, Vol. 19(3), 39-48.
Alexander, S. & Julio, B. (2004). Rural Territorial Development. Latin American Center for Rural Development (Rimisp). Santiago. Chile.
Amirhajlou, E. (2022). Rethinking regional development policy in Iran (approaches, experiences and solutions). Development and Foresight Research Center, Development, Financing and International Economy Research Group, Report Collection Number 357. (in Persian)
Andrea Nardi, M. (2007). Rural development in Latin America A critical territorial approach, Nordic Geographers Meeting, Meeting the Waves of Globalisation – Local, Regional and Environmental Response Bergen, Norway, June 15-17, lund university, 1-20.
Antonio Cañete, J., Navarro, F., & Cejudo, E. (2018). Territorially unequal rural development: the cases of the Leader Initiative and the Proder Programme in Andalusia (Spain), European Planning Studies, DOI: 10.1080/09654313.2018.1424118.
Azimi Amoli, J. & Rokneddin EftEkhari, A.R. (2014). Rural governance (sustainable development management). Tehran: Semit Publications. (in Persian)
Azkia, M. & Dibachi Furoshani, Sh. (2016). Criticism of rural development programs in Iran. Social Studies and Research in Iran, 5(1), 103-125. (in Persian)
Azkia, M. & Ghafari, G. (2013). Rural development with an emphasis on the rural society of Iran. 4th edition. Tehran: Ney Publishing. (in Persian)
Badri, S. A., Rezvani, M.R., & Khodadadi, P. (2019). Qualitative content analysis of the country's rural development spatial policies, After the Islamic revolution. Scientific quarterly of spatial planning (geography), year 9, 1(32), 1-24. (in Persian)
Badri, S.A., Kazemi, N., Khodadadi, P., & Mohammadnejad, A. (2021). Why rural development policies have not contributed to rural development in Iran. Rural Society. DOI: 10.1080/10371656.2021.1997423.
Bebbington, A., Abramovay, R., & Chiriboga, M. (2008). Social movements and the dynamics of rural territorial development in Latin America.
Bertolini, P. & Pagliacci, F. (2016). Territorial Unbalances in Quality of Life. A focus on Italian Inner and Rural Areas, Dipartimento di Economia Marco Biagi and CAPP, (Centro Analisi Politiche Pubbliche), Università degli Studi di Modena e Reggio Emilia, viale Berengario 51, 41121, Modena, Italy.
Bouzarjomehri, Kh. & Rokneddin EftEkhari, A.R. (2004). Analyzing the position of indigenous knowledge in sustainable rural development. Humanities Teacher's Quarterly, 9(1), 17-75. (in Persian)
Brown, D.L. & Shucksmith, M. (2017). Reconsidering Territorial Governance to Account for Enhanced Rural-Urban Interdependence in America, The ANNALS of the American Academy of Political and Social. Science, 672(1), 282-301.
Bučaitė-Vilkė, J., Maslauskaitė, A., & Tereškinas, A. (2019). Territorial Development in Lithuanian Municipalities: A Territorial Capital Approach, KULTŪRA IR VISUOMENĖ. Socialinių tyrimų žurnalas, 10(1), 127-151.
Cistulli, V., Rodríguez-Pose, A., Escobar, G., Marta, S., & Schejtman, A. (2014). Addressing food security and nutrition by means of a territorial approach, International Society for Plant Pathology, ORIGINAL PAPER, Food Sec, 6:879–894, DOI 10.1007/s12571-014-0395-8.
Danielewicz, J. & Turała, M. (2016). Territorial Capital As a Determinant of Development Processes In Functional Areas, ACTA UNIVERSITAT ISLODZIENSIS, FOLIA OECONOMICA, 2(319), 55-68. http://dx.doi.org/10.18778/0208-6018.319.04.
Dutt, T. (2018). Role of NGOs in Rural Development. Journal Global Values, Vol. IX, No. 2, 2018. ISSN: (P) 0976-9447, (e) 2454-8391, Impact Factor 3.8741 (ICRJIFR).
Esquenazi Borrego, A., Rosales Vázquez, S., & Velarde Hernández, Y. (2017). Index of Gender Inequality in Cuba: a Territorial Approach, Revista Estudios del Desarrollo Social: Cuba y América Latina, Vol. 5, No. 2, 132-152.
Eugene Chigbu, U., Magel, H., Wulfhorst, G., & Voß, W. (2013). Territorial Development: Suggestions for a New Approach to Rural Development in Nigeria, Lehrstuhl für Bodenordnung und Landentwicklung Institut für Geodäsie, GIS und Landmanagement.
Eversole, R. (2018). Rural Development. Centre for Social Impact, Swinburne University, Australia, DOI: 10.1002/9781118924396.wbiea2213.
Fali, S., Saddiqi, H., Pazeshki-Rad, Gh., & Mirzaei, A. (2010). Challenges of Iran's rural communities for Achieving sustainable development. Rural and Development Quarterly, year 13, 97-128. (in Persian)
Gao, T., Ivolga, A., & Erokhin, V. (2018). Sustainable Rural Development in Northern China: Caught in a Vice between Poverty, Urban Attractions, and Migration. Sustainability 2018, 10, 1467.
Ghaffari Fard, M. (2018). Investigating the process of development policy making and regional balance during the development programs in Iran and presenting Basic Strategies. Strategic Studies of Public Policy, Vol. 9, NO. 30, 21-41.
Gkartzios M. & Lowe, P. (2019) Revisiting Neo-Endogenous Rural Development, in: Scott, M., Gallent, N., & Gkartzios, M. (eds). The Routledge Companion to Rural Planning, Routledge: New York.
Hernández, M. L., Gallardo Cobos, R., Dios-Palomares, R., & Martínez Pellégrini, S.E. (2018). An application of network theory to territorial analysis: The case of Yaqui Valley networks (2006 and 2016), Rev. FCA UNCUYO. 2018. 50 (2): 311-329. ISSN impreso 0370-4661. ISSN (en línea) 1853-8665.
Islam, S. (2019). Cooperative Based Rural Development in Bangladesh: A Revisiting. Society & Change, Vol. XIII, No.2, 23-39.
Jacob, W.J. (2018). Integrated rural development from a historical and global perspective. Academia, DOI 10.1108/AEDS-02-2018-0022.
Janković, D. (2012). TERRITORIAL APPROACH TO REGIONAL RURAL DEVELOPMENT, Economics of Agriculture, EP 2012 (59) 4, 675-686. UDC: 332.122:338.43.
Janvry, A. & Sadoulet, E. (2007). Toward a territorial approach to rural development. Journal of Agricultural and Development Economics, Vol. 4(1), 66-98.
Jezic, Z., Górecka, A., & Kardum, B. (2021). SMART VILLAGES AND RURAL DEVELOPMENT. Acta Sci. Pol. Oeconomia, 20(2), 39–46, doi: 10.22630/ASPE.2021.20.2.14.
Jezrogelj, M., Mikus, O., Zrakiczusac, M., & Hadelan, L. (2020). Selection Of Social Indicators For Measuring Sustainable Rural Development. Scientific Papers Series Management, Economic Engineering in Agriculture and Rural Development, 20(4), 295-306.
Kaya Altay, İ. & Ahmeti, S. (2019). The ‘Territorial Agenda of the European Union’ as a turning point in the European territorial cohesion policies. International Journal of Social Sciences and Education Research, 5(2), 91-104. Online.
Khaleghi, A. (2019). Pathology of development planning with emphasis on rural development planning in Iran. Quarterly Journal of Geography and Human Relations, 2(3), Series 7, 221-261. (in Persian)
Knickel, K., Almeida, A., Bauchinger, L., Casini, M.P., Gassler, B., Hausegger-Nestelberger, K., Heley, J., Henke, R., Knickel, M., Oostindie, M. H., et al. (2021). Towards More Balanced Territorial Relations—The Role (and Limitations) of Spatial Planning as a Governance Approach, Sustainability, 13, 5308.
Komorowski, Ł. & Stanny, M. (2020). Smart Villages: Where Can They Happen? Land 2020, 9, 151.
Kumar, N. (2020). Rural Development in India: Issues & Challenges. Management Guru: Journal of Management Research, VIII(04), ISSN 2319-2429.
Lea, D. A.M. & Chaudhari Methuen, D.P. (1984). Rural Development and the State: Contradictions and Dilemmas in Developing Countries. London: Routledge Kegan & Paul.
Lee-Cortés, J.V. & Delgadillo-Macías, J. (2018). Territorial Potential as Factor of Development: Rural Management Model‏. Unidad de Investigación en Economía Urbana y Regional del Instituto de Investigaciones Económicas de la UNAM, AGRICULTURA, SOCIEDAD Y DESARROLLO, ABRIL - JUNIO, 2018, 191-213.
Lowe, P., Phillipson, J., Proctor, A., & Gkartzios, M. (2019). Expertise in rural development: A conceptual and empirical analysis. World Development, 116, 28–37. www.elsevier.com/locate/worlddev.
Lundy, M., Felipe Ostertag, C., & Best, R. (2002). Value Adding, Agroenterprise and Poverty Reduction: A territorial approach for Rural Business Development, Rural Agroenterprise Development Project.
Lundy, M., Ostertag, C.F., Best, R., Gottret, M.V., Kaganzi, E., Robbins, P., & Ferris, S. (2005). A Territorial based Approach to Agro-Enterprise Development, Rural Agro-enterprise Development Project, International Center for Tropical Agriculture (CIAT).
Lupancescu, M. (2021). Sustainability of Rural Development in Romania: Priorities, Trends, Objectives. Revista de Științe Politice. Revue des Sciences Politiques, 70, 85-95.
Mantino, F. (2011). Developing a Territorial Approach for the CAP, Institute for European Environmental Policy.
Martins Peixoto, A.M. & de Oliveira, A.R. (2015). The territorial approach in public policies of rural development: an analysis of the PAA program for the peasant production in the municipality of Ipameri – state of Goiás, Brazil. REVISTA NERA, 18(26), 70-91.
Medeiros, E. (2019). Debating the urban dimension of Territorial Cohesion. In Eduardo Medeiros (Ed.), Territorial cohesion, 3-22.
Miranda, C.L. & Renault Adib, A. (2007). Sustainable development and the territorial approach: identities and typologies. Sustainable Rural Development, 42-48.
Mohammadi, H., Manshizadeh, R., Rahmani, B., & Pak Parvar, M. (2022). Systemic approach in spatial planning of rural development with regard to structural approach. Functional Human Geography Research, 54(1), 287-269. (in Persian)
Mulolo, G. (2022). Sustainable Development In Rural Areas. konferencijos straipsnių rinkinys, vytauto didziojo universiteto zemes ukio akademija, 127-131.
Nasiri Zare, S. & Riahi, V. (2022). Analysis of adaptation of rural planning studies to the challenges of rural areas in Iran. Rural Research Quarterly, 13(2), 261-246. (in Persian)
Nouroozi-Avargani, A. (2011). A brief overview of rural development approaches and strategies. Sepehr (geographical organization), 20th year, 77, 36-43. (in Persian)
OECD (2021). A Territorial Approach to the Sustainable Development Goals in Córdoba, Argentina.
Panigrahi, R. & Mohapatra, E. (2020). CSR: A Tool for Rural Development – An Indian Paradigm. IPE Journal of Management, 10(1), 65-87.
Papoli-Yazdi, M.H. & Ebrahimi, M.A. (2015). Theories of rural development. 9th edition. Tehran: Semit Publications. (in Persian)
Petrović, M.D. (2020). Global partnerships of rural stakeholders for sustainable development.
Pourtahari, M., Sojasi, H., & Sadeghlou, T. (2010). Assessment and prioritization of social sustainability in rural areas using ranking technique based on similarity to fuzzy ideal solution. Rural Research Quarterly, 1(1), 1-31. (in Persian)
Qavam Maleki, H. (2017). International approaches and political and strategic obstacles of rural development in Iran. Political strategy quarterly, 1(3), 119-148. (in Persian)
Ren, X. (2020). Pandemic and lockdown: a territorial approach to COVID-19 in China, Italy and the United States, Eurasian Geography and Economics, DOI: 10.1080/15387216.2020.1762103.
Rezvani, M.R. (2000) Development planning and rural development in Iran: from thought to practice. Geographical Research Quarterly, 39, 65-77. (in Persian)
----------------. (2001). An attitude on rural development planning system in Iran. Geographical Researches, 41, 25-38. (in Persian)
----------------. (2002). Rural development planning (concepts, strategies and processes). Journal of Faculty of Literature and Humanities, University of Tehran, 221-240. (in Persian)
Rezvani, M.R. & Rahbari, M. (2015). Village landscape; a model for the sustainability of rural systems in Iran. Geography and Development Quarterly, 41, 23-44. (in Persian)
Roberto, T.P. & Catullo, J.C. (2017). Extensión ruraly enfoque territorial: aprendiendo en la acción con otros. Rev. Fac. Agron., Vol. 116 (Número especial), 19-27.
Rokneddin Eftekhari, A.R. & Behzadnasab, J. (2004). Communicative planning, a critical approach to planning theory (with an emphasis on rural development planning). Humanities Teacher's Quarterly, 8(1), 1-22. (in Persian)
Ruiz Pulpón, Á.R. & Cañizares Ruiz, M.C. (2020). Enhancing the Territorial Heritage of Declining Rural Areas in Spain: Towards Integrating Top-Down and Bottom-Up Approaches. Land 2020, 9, 216; doi:10.3390/land9070216,
Schejtman, A. & Berdegué, J. (2008). Towards a Territorial Approach for Rural Development. Research Programme Consortium For Improving Institutions For Pro-Poor Growth, 5-26.
Shonhe, T. (2019). Land Reform and New Meaning of Rural Development in Zimbabwe. The 4th Annual International Conference on Public Administration and Development Alternatives 03 - 05 July 2019, Southern Sun Hotel, OR Tambo International Airport, Johannesburg, South Africa.
Supyandi, D., Wulandari, E., & Setiawan, I. (2017). Reviews on Theories and Practices of Modernization: Rural Experience in Indonesia. Third International Conference on Social and Political Sciences (ICSPS 2017), Advances in Social Science, Education and Humanities Research (ASSEHR), Vol. 129.
Suttie, D. & Hussein, K. (2015). Territorial approaches, rural-urban linkages and inclusive rural transformation, Global Policy Engagement Forum and Technical Meeting, Strategy and Knowledge Department, 1-24.
Taghilou, A.A., Soltani, N., & Aftab, A. (2016). Drivers of rural development in Iran. Space Planning and Design Quarterly, 20(4), 1-28. (in Persian)
The sixth five-year economic, social and cultural development plan of the Islamic Republic of Iran (2016).
Thoidou, E. (2011). The Territorial Approach to EU Cohesion Policy: Current issues and evidence from Greece, SPATIUM International Review, No. 25, September 2011, pp. 7-13. DOI: 10.2298/SPAT1125007T.
Torres, F. & Delgadillo Macías, J. (2009). Creating a territorial policy for the development of rural areas in Mexico, Convergencia, Revista de Ciencias Sociales, num. 50, Universidad Autónoma del Estado de México, 89-113.
van der Ploeg, J. D., Ye, J., & Schneider, S. (2015). Rural Development: Actors and Practices. Research in Rural Sociology and Development, Vol. 22, 17-30.
Veenapani, A. (2020). Smart Village Concept and Sustainable Development: Issues and Challenges in India. Management Guru: Journal of Management Research, VIII (04), ISSN 2319-2429.
Velickovic, J. & Jovanovic, S. (2021). Problems And Possible Directions of The Sustainable Rural Development of Republic of Serbia. Economics of Sustainable Development, 5(1), 33-46. http://www.ekonomika.org.rs.
Vosoughi, M. & Imani, A. (2010). The future of rural development and sustainability challenges. Journal of rural development, 1(2), 23-45. (in Persian)
Yadghar, A. (2004). The development process and challenges of rural construction and development in Iran. Geographical Research Quarterly, 48, 71-90. (in Persian)
Zahedi, M.J., Ghaffari, G., & Ebrahimi-Loyeh, A. (2012). Shortcomings of rural development planning in Iran. Rural Studies Quarterly, 3(4), 1-24. (in Persian)
Zaucha, J., Komornicki, T., Bohme, K., Swiatek, D., & Zuber, P. (2014). Territorial Keys for Bringing Closer the Territorial Agenda of the EU and Europe 2020. European Planning Studies, Vol. 22, No. 2, 246–267. DOI: 10.1080/09654313.2012.722976.
Zhao, W. & Morimoto, T. (2022). The Endogenous Development Mechanism of the Baiyankeng Geocultural Village in China. Land 11, 1472.