فراتحلیل کیفی مقالات پژوهشی حوزه برنامه‌ریزی آمایش سرزمین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه جغرافیا دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی ، دانشگاه تبریز.، تبریز، ایران

2 گروه جغرافیا دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی ، دانشگاه تبریز ، تبریز، ایران

10.22059/jtcp.2024.378208.670456

چکیده

هدف پژوهش حاضر، بررسی و فراتحلیل کیفی مطالعات انجام شده در حوزه برنامه‌ریزی آمایش سرزمین است. در این راستا تمامی مقاله‌های علمی – پژوهشی با کلیدواژه برنامه‌ریزی آمایش سرزمین در بازه زمانی 1383 تا 1402 از پایگاه اطلاعاتی – علمی جهاد دانشگاهی و پایگاه اسنادی نورمگز، مگیران و علم نت استخراج شد. در ادامه 120 مقاله برای استخراج داده‌ها و بررسی بیشتر گزینش و به روش مطالعه اسنادی، کتابخانه‌ای و فرا تحلیل مطالعه شدند. براساس یافته‌های تحقیق حاضر، از 120 مقاله منتشر شده حدود چهارپنجم را مردان نوشته‌‌اند که حاکی از نیاز به مشارکت بیشتر زنان در زمینه تولید محتوای علمی درباره برنامه‌ریزی آمایش سرزمین است، همچنین در زمینه تخصص نویسندگان بیشترین تخصص به رشته جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری و در زمینه اعتبار علمی اعضای هیئت‌علمی بیشترین مشارکت را داشته‌اند و از میان مجلات علمی – پژوهشی که در حوزه برنامه‌ریزی آمایش سرزمین انتشار یافته‌اند، دو فصلنامه برنامه‌ریزی آمایش سرزمین توجه بیشتری به مقوله برنامه‌ریزی آمایش سرزمین داشته؛ و از میان موضوعات مدنظر نویسندگان بیشترین تعداد مقاله به استراتژی‌های توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و فضایی محیطی اختصاص دارد. همچنین در ادامه به تحلیل مقالات به لحاظ ابعاد محتوایی هم چون محورهای کلیدی، سؤالات پژوهش و اهداف مطالعاتی چگونه بوده و کدام زمینه نیازمند مطالعات با عمق بیشتری است نیز پرداخته شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


ابراهیمی، آرام (1396). بررسی روند تحولات مفهومی آمایش سرزمین، مطالعات تطبیقی ایران و جهان. برنامه‌ریزی فضایی، دورة 1، شمارة 1، 6 ـ 11.
توکلی، مرتضی؛ ابراهیمی، آرام و حمیدی تهرانی، سمیرا (1397). تحلیل الگوی منطقه‌بندی آمایش سرزمین در ایران از پسامشروطه تا به ‌حال. برنامه‌ریزی و آمایش فضا، دورة 22، شمارة 1، 143 ـ 179.
حاتمی‌نژاد، حسین و عمو، ابراهیم (1398). آسیب‌شناسی و ارزیابی طرح‌های آمایش سرزمین در کشور ایران. برنامه‌ریزی منطقه‌ای، دورة 9، شمارة 34، 27 ـ 38.
حبیب‌زاده، سایه (1400). تحلیل آمایشی توسعة منطقة آزاد ماکو با رویکرد پویایی سیستمی تا افق 1420. پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد. دانشگاه تربیت مدرس تهران.
ذکی، یاشار؛ افضلی، رسول؛ مرادی، اسکندر و رنجبری، کمال (1398). عوامل اثرگذار بر رویکرد امنیتی در آمایش نواحی مرزی ایران (مطالعة موردی: نواحی مرزی استان کردستان). جغرافیا، دورة 17، شمارة 62، 41 ـ 61.
شریف‌زادگان، محمدحسین و رضوی دهکردی، امیر (1389). ارزیابی فرایند برنامه‌ریزی آمایش سرزمین در ایران و راهکارهای بهبود آن. علوم محیطی، دورة 7، شمارة 2، 87 ـ 100.
شیدای کرکج، اسماعیل؛ اکبری مجدر، حسین؛ علی‌جان‌پور، احمد و معتمدی، جواد (1391). بررسی توان توسعة اکولوژیکی و آمایش حوضة آبخیز قوری‌چای استان گلستان با روش کیفی قیاسی. حفاظت و بهره‌برداری از منابع طبیعی، دورة 1، شمارة 4، 17 ـ 29.
قربانی، رامین؛ زیاری، کرامت‌الله؛ سجودی، مریم؛ فرهادی، ابراهیم و شاخوان، عبدالله‌حسین (1399). تحلیل برهم‌کُنش کارکرد آموزش عالی و صنعت در ایران از منظر آمایش سرزمین. آمایش سرزمین، دورة 12، شمارة 2، 479 ـ 519.
محمودزاده، حسن؛ پناهی، سودابه و هریسچیان، مهدی (1398). کاربرد روش چندهدفه‌ای تخصیص زمین با رویکرد آمایش سرزمین (مطالعة موردی: شهرستان همدان). تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، دورة 19، شمارة 52، 211 ـ 234.
مختاری کرچگانی، علی؛ توکلی، مرتضی و احمدی‌پور، زهرا (1399). تحلیل معرفت‌شناسی طرح‌های آمایش سرزمین ایران. برنامه‌ریزی و آمایش فضا، دورة 24، شمارة 3، 27 ـ 63.
مختاری‌هشی، حسین؛ وزین، نرگس و عطایی، سپیده (1398). راهبردهای آمایش مناطق مرزی در برنامه‌های اول تا پنجم توسعة اقتصادی، اجتماعی، و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران. آمایش سیاسی فضا، دورة 1، شمارة 2، 97 ـ 104.
Almeida-Filho, A. T. D., Lima Silva, D. F., & Ferreira, L. (2021). Financial modelling with multiple criteria decision making: A systematic literature review. Journal of the Operational Research Society, 72(10), 2161-2179.
Ebrahimi, A. (2016). Investigating the process of conceptual developments in the field of comparative studies of Iran and the world. Spatial Planning Quarterly, Vol. 1, No. 1, 6-11. (in Persian)
Ghanbari, A., Taghizadfanid, A., & Abar, M. (1401). Investigating the causes and factors of obstacles to the realization of Aamish projects in East Azarbaijan province. Scientific Journal of Geography and Planning, Vol. 29, No. 79, 285-305. (in Persian)
Habibzadeh, S. (1384). Empirical analysis of the development of the Mako Fertilizer Free Zone of system dynamics until the horizon of 1420. Master's thesis. Tarbiat Modares University. Tehran. (in Persian)
Hataminejad, H. & Amu, I. (2018). Pathology and evaluation of land improvement plans in Iran. Regional Planning, Vol. 9, No. 34, 27-38. (in Persian)
Mahmoudzadeh, H., Panahi, S., & Harishchian, M. (2018). The application of multi-objective method of land allocation with land surveying approach, case study: Hamedan city. Applied Research Journal of Geographical Sciences, Vol. 19, No. 52, 211-234. (in Persian)
Mokhtari Heshi, H., Momeni, M., & Bagheri, M. (2013). Compilation of strategies for border areas, a case study of the country's eastern borders. Geographical Research Quarterly, Vol. 29, No. 3, 254-237. (in Persian)
Mokhtari Karchgani, A., Tavakoli, M., & Ahmadipour, Z. (2019). Comparison of epistemological devices with methodological criteria in spatial planning. Journal of Geography and Development, Vol. 18, No. 59, 185-210. (in persian)
Ruschel, E., Santos, E. A. P., & Loures, E. D. F. R. (2017). Industrial maintenance decision-making: A systematic literature review. Journal of Manufacturing Systems, 45, 180-194.
Sharifzadegan, M.H. & Razavi Dehkordi, A. (2009). Evaluation of the land use planning process in Iran and ways to improve it. Environmental Sciences Quarterly, Vol. 7, No. 2, 87-100. (in Persian)
Shidai Karakaj, I., Akbari, H., Majder, A., Alijanpour, J., & Motamedi, J. (2011). Investigating the potential of ecological development and improvement of Khori Chai watershed in Golestan province with comparative qualitative method. Journal of protection and exploitation of natural resources, Vol. 1, No. 4, 17-29. (in Persian)
Tavakoli, M., Ebrahimi, A., & Hamidi Tehrani, S. (2017). Analysis of the zoning pattern of land use in Iran from the post-constitutional period to the present. Space planning and preparation, Vol. 22, No. 1, 143-179. (in Persian)
Wang, G., LiuPing, D., & Jing, L. (2023). A study on the cognition of the regional types of rural revitalization from the perspective of land planning. Journal of King Saud University-Science, 35(4), 102532.
Zaki, Y., Afzali, R., Moradi, I., & Ranjbari, K. (2018). Factors affecting the security approach in the border areas of Iran, a case study of the border areas of Kurdistan province. Geography Quarterly, Vol. 17, No. 62, 41-61. (in Persian)