ارزیابی کیفیت طرح‌های جامع شهری با رویکرد تلفیقی ISM و ANP (مورد مطالعه: طرح بازنگری در طرح جامع پولادشهر (مصوب ۱۳۹۰))

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری شهرسازی دانشکدۀ شهرسازی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 استادیار، دانشکدۀ شهرسازی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

ارزیابی کیفیت طرح‌ها به‌عنوان یکی از رویکردهای کانون توجه مدیران شهری و یکی از روش‌های مؤثر ارزیابی در حین اجرای طرح‌ها مطرح شده‌ است. این اهمیت هم از لحاظ کمک به موفقیت اجرای طرح و هم برای ساختن طرح‌های بهتر در آینده، مورد توجه است. از این ‌رو، این پژوهش «طرح بازنگری در طرح جامع پولادشهر (مصوب ۱۳۹۰)» را به‌عنوان نمونۀ مطالعاتی بررسی کرده ‌است. بدین منظور، چارچوبی برای ارزیابی کیفیت طرح‌های توسعۀ شهری بر مبنای تلفیق دو روش مدل‌سازی ساختاری تفسیری (ISM) و فرایند تحلیل شبکه‌ای (ANP) ساخته شده‌ است. درواقع، پس از استخراج شاخص‌ها از مطالعات نظری، مدل ارتباطات شبکه‌ای بین شاخص‌ها با استفاده از روش مدل‌سازی ساختاری تفسیری ساخته می‌شود و خروجی آن به‌عنوان ورودی فرایند تحلیل شبکه‌ای، در فرایند ارزیابی قرار می‌گیرد. نتایج ارزیابی کیفیت مورد مطالعاتی نشان می‌دهد که این طرح امتیازی متوسط (۶/۴ از ۹) را کسب می‌کند و به‌صورت دقیق‌تر، با دوگانگی در به‌کارگیری روش‌ها و مفاهیمی نظیر برنامه‌ریزی راهبردی، توسعۀ پایدار، جلب مشارکت مردم و چشم‌اندازسازی مواجه است؛ چراکه با وجود مطرح‌شدن این موضوعات در متن طرح، در فرایند تهیۀ طرح توجه چندانی به محتوای آنها نشده است.

کلیدواژه‌ها


1. زبردست، اسفندیار ( 1389 ). کاربرد فر ایند تحلیل شبکه ای
.79- منطقه ای، نشریة هنرهای زیبا-معماری و شهرساز ، ی دورة 2، شمارة 41 ، صفحات 90
2. لشکربلوکی، مجتبی؛ خداداد حسینی، س یدحمید؛ حس ینی، س یدمحمد و حمیدی زاده، محمدرضا
1391 ). طراحی مدل فرایندی راهبرد پابرجا با استفاده از رو یکرد ترکیبی ، دوفصلنا مة اندیش ة )
.121- مدیریت راهبرد ، ی سال 6، شمارة 2، صفحات 151
3. مهندسین مشاور نقش جهان-پارس ( 1390 ). طرح بازنگری در طرح جامع شهر پولادشه ، ر جلد اول
تا هشتم.
4. Alexander, E., & Faludi, A. (1989). Planning and Plan Implementation: Notes
on Evaluation Criteria. Environemnt and Planning B: Planning and Design,
16(2), 127-140.
5. Alexander, E. R. (2006). Evolution and Status: Where Is Planning Evaluation
Today and How Did It Get Here?, In Alexander, E. R. (Ed.), Evaluation in
Planning: Evolution and Prospects. Ashgate, England.
6. Allmendinger, P., & Gunder, M. (2005). Applying Lacanian Insight and a Dash
of Derridean Deconstruction to Planning’s ‘Dark Side’. Planning Theory, 4(1),
87-112.
7. Baer, W. (1997). General Plan Evaluation Criteria: An Approach to Making
Better Plans. Journal of the American Planning Association. 63(3), 329-344.
8. Berke, P., & French, S. (1994). The Influence of State Planning Mandates on
Local Plan Quality. Journal of Planning Education and Research, 13(4), 237-
250.
9. Berke, P., & Conroy, M. (2000). Are We Planning for Sustainable
Development?. Journal of the American Planning Association, 66(1), 21-33.
10. Berke, P., & Godschalk, D. (2009). Searching for the Good Plan: A Meta-
Analysis of Plan Quality Studies. Journal of Planning Literature, 23(3), 227-
240.
11. Berke, P., Smith, G., & Lyles, W. (2012). Planning for Resiliency: Evaluation
of State Hazard Mitigation Plans under the Disaster Mitigation Act. Natural
Hazards Review, 13(2), 139-149.
12. Berke, P., Spurlock, D., Hess, G., & Band, L. (2013). Local comprehensive plan
quality and regional ecosystem protection: The case of the Jordan Lake
watershed, North Carolina, U.S.A. Land Use Policy, 31, 450-459.
13. Brody, S. (2003). Are We Learning to Make Better Plans? A Longitudinal
آمایش سرزمین، دورة 9، شمارة 2، پاییز و زمستان 1396 274
Analysis of Plan Quality Associated with Natural Hazards. Journal of Planning
Education and Research, 23, 191-201.
14. Bunnell, G., & Jepson, E. (2011). The Effect of Mandated Planning on Plan
Quality. Journal of the American Planning Association, 77, 338-353.
15. Hsiao, S., Ko, Y., Lo, C., & Chen, S. (2013). An ISM, DEI, and ANP based
approach for product family development. Advanced Engineering Informatics,
27, 131-148.
16. Lyles, W., & Stevens, M. (2014). Plan Quality Evaluation 1994–2012: Growth
and Contributions, Limitations, and New Directions. Journal of Planning
Education and Research, 34(4), 433–450.
17. Norton, R. (2008). Using Content Analysis to Evaluate Local Master Plans and
Zoning Codes. Journal of Land Use Policy, 25, 432-454.
18. Oliveira, V., & Pinho, P. (2009). Evaluating Plans, Processes and Results.
Journal of Planning Theory & Practice, 10(1), 35-63.
19. Saaty, T. (1999). Fundamentals of the Anaytic Network Process. Proceedings of
ISAHP 1999, Kobe, Japan.
20. Soti, A., Goel, R., Shankar, R., & Kaushal, O. (2010). Modeling The Enablers
of Six Sigma Using Interpreting Structural Modeling. Journal of Modeling in
Management, 5(2), 124-141.
21. Stevens, M. (2013). Evaluating the Quality of Official Community Plans in
Southern British Columbia. Journal of Planning Education and Research,
33(4), 471–490.
22. Stevens, M., Lyles, W., & Berke, P. (2014). Measuring and Reporting
Intercoder Reliability in Plan Quality Evaluation Research. Journal of Planning
Education and Research, 34(1), 77–93.
23. Stevens, M., & Shoubridge, J. (2015). Municipal Hazard Mitigation Planning:
A Comparison of Plans in British Columbia and the United States. Journal of
Environmental Planning and Management, 58(11), 1988-2014.
24. Talib, F. (2011). The Barriers to Total Quality Management Implementation
Using Interpretive Structural Modeling Approach. Benchmarking: An
Internatonal Journal, 18(4), 563-587.
25. Thakkar, J., Patel, A., Kanda, A., & Deshmukh, S. (2008). Interpretive
Structural Modeling of IT-Enablers for Indian Manufacturing SMEs.
Information Management & Computer Securit, 16(2), 113-136.